رشته علوم آزمایشگاهی یکی از رشته‌های پیراپزشکی است. فارغ التحصیلان این رشته به بررسی و تحلیل خون، انواع مایعات و بافت‌های بدن به منظور تشخیص بیماری‌های مختلف می‌پردازند. این رشته نقش بسیار مهمی در تشخیص بیماری‌ها و در برخی موارد پیشگیری از گسترش بیماری در افراد داشته و به این ترتیب به درمان بیماری کمک میکند.
در پاسخ به سوال رشته علوم آزمایشگاهی چیست باید به این نکته اشاره کنیم که این رشته به طور عمده یک رشته عملی به حساب آمده و بیشتر جنبه تشخیصی دارد. بنابراین افراد فعال در این حوزه باید صبور بوده و به کارهای عملی علاقه‌مند باشند. علوم آزمایشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد نیز گرایش‌های مختلفی دارد و به همین دلیل، این رشته دارای بازار کار بسیار مناسبی است.
ما در این مطلب قصد داریم به معرفی هر آنچه که لازم است در مورد رشته علوم آزمایشگاهی بدانید، بپردازیم.
وظایف یک تکنسین علوم آزمایشگاهی
در این بخش قصد داریم به معرفی وظایف فردی که به عنوان تکنسین آزمایشگاه فعالیت میکند، بپردازیم:
- تکنسین آزمایشگاه باید بتوانند، نام کامل و کوتاه آزمایش‌ها و همچنین نسخه‌های نوشته شده توسط پزشکان را بخواند.
- نمونه گیری و خون گرفتن به طور صحیح نیز از دیگر وظایف تکنسین آزمایشگاه است.
- افراد فارغ التحصیل از رشته علوم آزمایشگاهی باید بتوانند آزمایشات اورژانس را شناسایی کرده و اطلاعات کافی در مورد این نوع آزمایشات داشته باشند.
- تکنسین آزمایشگاه باید شرایط هر آزمایش را به بیماران گوشزد کرده و زمان صحیح برای انجام آزمایش را به افراد اطلاع دهد.
- کارشناس آزمایشگاه باید بتواند در بخش‌های مختلف، نمودارها و نتایج را آنالیز کرده و آن‌ها در قالب گزارش به پزشکان ارائه دهند.
معرفی رشته علوم آزمایشگاهی، معایب و مزایا
علوم آزمایشگاهی به عنوان شاخهای از علوم پیراپزشکی در ارتباط با آنالیز آزمایشگاهی خون، مایعات و بافت‌های بدن انسان با هدف تشخیص بیماری‌ها است. من به عنوان یک فرد دوست‌دار تحقیق و پژوهش یکی از مهم‌ترین مزایای این رشته را دامنه‌ی گسترده حوزه تحقیقات در این رشته نسبت به سایر رشته‌های پیراپزشکی می‌دانم. علاوه بر این، درآمد خوب و امنیت شغلی از جمله مزایای این رشته است. با این حال از آنجایی که بیشتر ساعات کاری تکنسین‌های علوم آزمایشگاهی، در آزمایشگاه‌ها خواهد بود، در نتیجه ساعت کاری نسبتاً زیادی دارد. علاوه بر این، یکی دیگر از معایب این رشته، مواجهه دائمی کارشناسان آزمایشگاه با مواد شیمیایی نسبتاً قوی و نمونه‌های آلوده است.
چه درس هایی از دوره دبیرستان در رشته علوم آزمایشگاهی کاربردی تر هستند؟
لازم است به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشید که برای موفقیت در کنکور سراسری مقطع کارشناسی هیچ درسی نباید کنار گذاشته شود. با این حال، برای قبولی و موفقیت در این رشته، تسلط بر دروس زیست شناسی و شیمی بسیار حائز اهمیت هستند.
بسیاری از داوطلبان کنکور تمایل دارند که بدانند برای قبولی در رشته مورد علاقه خود لازم است چه درصد و ترازی را در هر درس کسب کنند. اگر شما نیز دوست دارید بدانید که با درصدهایی که در هریک از دروس کسب میکنید، چه رتبه‌ای را کسب خواهید کرد، بهتر است به پنل تخمین رتبه مراجعه کنید.
جدول دروس رشته علوم آزمایشگاهی در دوره کارشناسی
دوره کارشناسی رشته علوم آزمایشگاهی نیز مانند سایر رشته‌های دیگر 8 ترم تحصیلی معادل 4 سال طول خواهد کشید. دروس این رشته شامل 22 واحد دروس عمومی، 31 واحد پایه و 61 واحد اختصاصی است.
| نوع واحدها | دروس |
| واحدهای عمومی | مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، تاریخ و تمدن اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، جمعیت و تنظیم خانواده، ادبیات فارسی، زبان عمومی، تربیت بدنی 1 و 2. |
| واحدهای پایه | فیزیک عمومی و آزمایشگاه، فیزیولوژی نظری، فیزیولوژی عملی، فیزیک حیاتی، شیمی عمومی و آزمایشگاه، بافت‌شناسی و آزمایشگاه بافت‌شناسی، بیوشیمی و آزمایشگاهی، بهداشت عمومی، اپیدمیولوژی، روانشناسی عمومی، زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، کامپیوتر، آناتومی نظری، آناتومی عملی، آمار زیستی و آمار و احتمالات. |
| واحدهای تخصصی | بیوشیمی پزشکی، اصول ایمنی و حفاظت در آزمایشگاه، میکروب‌شناسی عمومی، خون‌شناسی 1، انگل‌شناسی1، ایمونوهماتولوژی، ایمنی‌شناسی پزشکی، هورمون‌شناسی، اصول فنی و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی، ویروس‌شناسی پزشکی، قارچ‌شناسی پزشکی، انگل‌شناسی 2 (تک‌یاخته و حشره‌شناسی پزشکی)، خون‌شناسی 2، آسیب‌شناسی عمومی، اصول مدیریت و قوانین آزمایشگاه، روش‌های کنترل کیفی در آزمایشگاه‌های بالینی، بیوشیمی پزشکی 2، فارماکولوژی، آشنایی با بیماری‌های داخلی، سم‌شناسی، ژنتیک پزشکیسمینار، متون انگلیسی، ترمینولوژی پزشکی و باکتری‌شناسی پزشکی. |
| واحدهای آزمایشگاه | بیوشیمی پزشکی 1، خون‌شناسی 1، میکروب‌شناسی عمومی، انگل‌شناسی 1، ایمونوهماتولوژی، ایمنی‌شناسی پزشکی، هورمون‌شناسی، سم‌شناسی،ویروس‌شناسی پزشکی، قارچ‌شناسی پزشکی، انگل‌شناسی 2، خون‌شناسی 2، آسیب‌شناسی عملی،بیوشیمی پزشکی 2 و باکتری‌شناسی پزشکی. |
یکی از رشته‌هایی که مشترکات زیادی با رشته علوم آزمایشگاهی دارد، رشته میکروبیولوژی است؛ اگرچه در گروه رشته‌های علوم پایه وزارت علوم قرار می‌گیرد. این رشته نیز مانند رشته علوم آزمایشگاهی یک رشته تحقیقاتی و عملی به شمار می‌آید. کارشناسان میکروبیولوژی بیشتر وقت خود را در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی می‌گذرانند و تلاش می‌کنند تا با شناخت بهتر میکروارگانیسم‌ها، از آن‌ها برای بهبود زندگی افراد استفاده کنند. در صورتی که قصد دارید در مورد این رشته اطلاعات بیشتری داشته باشید، مقاله رشته میکروبیولوژی را بخوانید.
بازار کار و آینده شغلی رشته علوم آزمایشگاهی
داوطلبان رشته علوم آزمایشگاهی پس از فارغ التحصیلی می‌توانند در حوزه‌های مختلفی فعالیت کنند؛ برخی از این حوزه‌ها عبارتند از:
- آزمایشگاه‌های بالینی در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی
- آزمایشگاه‌های مراکز بهداشت
- آزمایشگاه‌های تشخیص طبی که فعالیت خصوصی دارند.
- انستیتوها و مراکز تحقیقاتی
- کارخانه‌های فعال در حوزه تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی
- شرکتهای تولید کننده و فعال در زمینه پخش فرآورده‌های بیولوژیک و آزمایشگاهی
- آزمایشگاه‌های پزشکی قانونی
- آزمایشگاه‌های سازمان انتقال خون
- آزمایشگاه‌های فعال در زمینه کنترل کیفی صنایع دارویی و غذایی
گروه آزمایشی تجربی یکی از محبوب‌ترین گروه‌های آزمایشی در کنکور سراسری است. با اینکه رشته‌های تحصیلی منشعب شده از گروه آزمایشی تجربی بسیار متنوع هستند، اما عده‌ای همچنان این رشته را محدود به چند انتخاب شناخته شده مانند پزشکی، داروسازی، پرستاری و غیره میدانند. در صورتی که شما نیز مشتاق هستید تا در مورد این رشته‌ها بیشتر بدانید، می‌توانید به صفحه رشته های دانشگاهی تجربی مراجعه کنید.
درآمد رشته علوم آزمایشگاهی
درآمد فارغ‌التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی بسیار متغیر بوده و به عوامل مختلفی مانند جایگاه شغلی، سابقه کار و غیره بستگی دارد. با این حال به طور معمول آن دسته از افرادی که در آزمایشگاه تشخیص طبی خصوصی مشغول به کار هستند، حقوقی معادل با حقوق وزارت کار دریافت می‌کنند.
شرایط ادامه تحصیل فارغ التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی + گرایش های کارشناسی ارشد
آن دسته از افرادی که پس فارغ التحصیل شدن در مقطع کارشناسی قصد ادامه تحصیلات خود در مقطع کارشناسی ارشد این رشته را دارند، می‌توانند در گرایش‌های مختلف این رشته شرکت کنند. از جمله گرایش‌های مقطع کارشناسی ارشد این رشته شامل، بیوشیمی بالینی، خون شناسی، انگل شناسی، میکروب شناسی و ویروس شناسی، قارچ شناسی، ژنتیک انسانی، بیوتکنولوژی، فیزیولوژی، ایمونولوژی، فیزیک پزشکی و غیره است.
لازم به ذکر است، آن گروه از افرادی که در مقطع دکتری علوم آزمایشگاهی فارغ التحصیل می‌شوند، اجازه تاسیس آزمایشگاه در گرایش تخصصی خود را دارند.
رشته علوم آزمایشگاهی برای مهاجرت مناسب است؟
بله، با توجه به اهمیت بهداشت و سلامت در سراسر دنیا، دانشگاه‌های بسیاری تمایل به جذب دانشجویان بین المللی در این رشته را دارند. از جمله کشورهای فعال در زمینه جذب کارشناسان علوم آزمایشگاهی می‌توان به آلمان، اتریش، ترکیه، سوئد، کانادا، آمریکا، استرالیا و مالزی اشاره کرد.
رشته علوم آزمایشگاهی مناسب چه کسانی است؟ (بررسی توانایی های لازم)
رشته علوم آزمایشگاهی گزینه بسیار مناسبی برای آن دسته از دانشجویانی است که تمایل دارند تا در زمینه‌های درمانی-بهداشتی، آموزشی و پژوهشی فعالیت کنند. علاوه بر این افرادی که قصد دارند در این رشته به موفقیت و کسب مدارج بالا برسند لازم است، علاقه‌مند به کار با لوازم و دستگاه‌های آزمایشگاهی باشند. همچنین داشتن آمادگی روحی، بدنی و سلامت جسمانی برای موفقیت در این رشته بسیار مهم است.
موفقیت در سال کنکور علاوه بر اینکه مستلزم تلاش مستمر، مطالعه منظم و اصولی است، نیازمند دریافت مشاوره و راهنمایی از یک فرد فعال در این حوزه که تجربه و دانش کافی نیز دارد، است. اگر شما نیز احساس میکنید برای طی کردن مسیر منتهی به آزمون کنکور احتیاج به یک مشاور دلسوز، مهربان، حاذق که به خوبی شرایط دانش‌آموزان را درک میکند، دارید، بهتر است به صفحه مشاوره کنکور تجربی مراجعه کنید.
لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته علوم آزمایشگاهی
از جمله دانشگاه‌های سراسر کشور که شرایط پذیرش و جذب دانشجو در این رشته را دارند، عبارتند از:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
- دانشگاه علوم پزشکی شیراز
- دانشگاه علوم پزشکی مشهد
- دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه علوم پزشکی مازندران
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان
- دانشگاه علوم پزشکی سمنان
- دانشگاه علوم پزشکی بابل
- دانشگاه علوم پزشکی گلستان
- دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران
سخن پایانی
ما در این مطلب تلاش کردیم تا به معرفی کامل رشته علوم آزمایشگاهی به عنوان رشته‌ای که فارغ التحصیلان آن به به عنوان جزئی از جامعه درمان که بیشتر ساعت فعالیت خود را در آزمایشگاه‌های طبی می‌گذرانند، بپردازیم. در صورتی که شما در این زمینه سوال و یا نظری دارید، لطفاً در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید. مشاوران ما در این مسیر همراه شما هستند و به سوالات شما پاسخ خواهند داد.
سوالات متداول
رشته علوم آزمایشگاهی چیست؟
رشته علوم آزمایشگاهی به عنوان شاخهای از علوم پیراپزشکی با آنالیز آزمایشگاهی خون، مایعات و بافت‌های بدن انسان در تشخیص بیماری، پیگیری درمان و حفظ سلامت افراد جامعه نقش دارد.
شرایط تاسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی توسط فارغ التحصیلان مقطع دکتری رشته علوم آزمایشگاهی چیست؟
باید در یکی از گرایشات دکتری این رشته فارغ التحصیل شده باشید و از کمیسیون قانونی، موافقت اصولی و مجوز دریافت کنید.
بازار کار رشته علوم آزمایشگاهی چگونه است؟
کارشناسان علوم آزمایشگاهی پس از فارغ التحصیلی با موقعیت‌های شغلی متنوعی رو‌به‌رو خواهند بود که با توجه به علایق خود، می‌توانند در هریک از این موقعیت‌های شغلی مشغول به کار شوند.
