تابهحال آرزوی پرواز با هواپیما را در سر داشتهاید؟ یا کنجکاو بودهاید که چگونه ماهوارهها در فضا قرار میگیرند؟ شاید به دنبال شغلی چالشبرانگیز و پردرآمد هستید که در آن بتوانید با جدیدترین فناوریها سروکار داشته باشید؟
مهندسی هوافضا یکی از شاخههای مهندسی است که نیاز به پایه قوی در ریاضیات و فیزیک دارد و همچنین برای موفقیت در آن باید زبان انگلیسی را به خوبی بدانید و قدرت تطبیق با فناوریهای روز را داشته باشید. برخلاف تصور خیلیها، رشته هوافضا فقط به تجهیزات هوایی مربوط نمیشود؛ بلکه فارغالتحصیلان این رشته باید در صنایعی مثل خودرو و حتی کشتیسازی نیز از دانش خود برای مطالعه و تحقیق استفاده کنند.
در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با ماهیت و گرایشهای این رشته آشنا شوید، لیست دروس و مهارتهای لازم را بدانید و درباره بازار کار و فرصتهای شغلی مهندسان هوافضا در ایران و جهان بخوانید. و در نهایت با بررسی چالشها و محدودیتهای این رشته تصمیم بگیرید که آیا مهندسی هوافضا برای شما مناسب است یا خیر.
البته توصیه میکنم برای انتخاب رشته بهتنهایی اقدام نکنید و حتما از یک مشاور کنکور کمک بگیرید. میتوان گفت نوتروفیل یکی از بهترین موسسههای کنکوری در ایران است. زیرا مشاوران ما، با تجربهای که در طول فعالیت خود به دست آوردند رتبههای برتر زیادی تربیت کردهاند یا حتی برخی از آنها جزو رتبههای برتر سالهای قبل بودهاند. پیشنهاد میکنم برای این رشته به خصوص حتما از مشاوران همین رشته کمک بگیرید، به همین جهت پیشنهاد میکنم حتما به صفحه مشاور کنکور ریاضی مراجعه کنید و این فرصت هم صحبتی و شنیدن تجربه دلنشین رتبه برترهای رشته ریاضی را از دست ندهید.
رشته هوافضا چیست؟
رشته مهندسی هوافضا شاخهای از مهندسی است که به مطالعه، طراحی، ساخت و آزمایش وسایلی از جمله هواپیما، بالگرد، موشک، ماهواره، فضاپیما و حتی خودرو و تجهیزاتی که نیاز به دانش آئرودینامیک دارند، میپردازد.
برخی از دروس اصلی که در رشته مهندسی هوافضا تدریس میشوند عبارتاند از؛ آیرودینامیک، مکانیک پرواز، پیشرانش، طراحی هواپیما و… . دانشجویان رشته هوافضا با مطالعه این دروس مطالبی درباره نحوهی حرکت هواپیماها در هوا، بررسی اصول پرواز و ثبات و کنترل هواپیما، مطالعهی موتورهای هواپیما و موشک، طراحی اجزای مختلف هواپیما مانند بدنه، بالها و موتور، مطالعهی مواد و روشهای ساخت مورد استفاده در صنعت هوافضا و… یاد میگیرند.
همچنین مهندسان هوافضا میتوانند در طیف وسیعی از صنایع از جمله موارد زیر فعالیت کنند:
- صنعت هواپیماسازی: طراحی، ساخت و آزمایش هواپیماهای تجاری و نظامی
- صنعت فضایی: طراحی، ساخت و آزمایش فضاپیما، ماهواره و موشک
- صنعت دفاعی: طراحی، ساخت و آزمایش موشکها و سیستمهای دفاعی
- سازمانهای دولتی: مانند سازمان هواپیمایی کشوری و وزارت دفاع
- موسسات تحقیقاتی: انجام تحقیقات در زمینههای مختلف مهندسی هوافضا
اگر به هواپیما، فضاپیما و پرواز علاقه دارید و از درسهای شیمی، ریاضی، فیزیک و مکانیک لذت میبرید و زبان انگلیسی را به خوبی میدانید؛ رشته مهندسی هوافضا میتواند انتخاب مناسبی برای شما باشد.
مهارتهای لازم برای مهندسی هوافضا+ این رشته برای چه کسانی مناسب است؟
مهندسی هوافضا یک رشتهی چالشبرانگیز و پرمتقاضی است که به طیف وسیعی از مهارتها و تواناییها نیاز دارد. کسی که دوست دارد در این رشته مهندسی موفق باشد، باید مهارتهای زیر را در خود تقویت کند:
- مهارتهای تحلیلی و حل مسئله
- مهارتهای ریاضی و علوم پایه
- مهارتهای طراحی و کار با نرمافزارها
- مهارتهای تفکر خلاق
- انعطافپذیر برای کار تیمی
- مهارتهای ارتباطی
- توانایی کار با کامپیوتر
- تسلط به زبان انگلیسی
علاوه بر موارد بالا، داشتن انگیزه بالا، پشتکار و تعهد به کار نیز برای موفقیت در این رشته ضروری است. بااینحال حتما قبل از انتخاب این رشته به علایق، تواناییها و شخصیت خود توجه کنید. همچنین توصیه میکنیم با مراجعه به مقاله رشته های ریاضی فیزیک با سایر رشتههای مهندسی و ماهیت آنها آشنا شوید و لیستی از رشتههای مورد علاقه خود را برای هدفگذاری در کنکور تهیه کنید.
مقطع کارشناسی رشته مهندسی هوافضا
دوره کارشناسی مهندسی هوافضا بهطورکلی چهار ساله است و به هشت ترم تحصیلی تقسیم میشود. در این دوره، دانشجویان دروس مختلفی را در زمینههای مختلف مهندسی هوافضا میگذرانند:
- دروس عمومی: 22 واحد
- دروس پایه: 29 واحد
- دروس تخصصی: 71 واحد
- دروس اختیاری: 18 واحد
- دروس نظامی: 20 واحد (این دروس به صورت فوق برنامه برای داوطلبان برگزار میشوند)
همچنین دانشجویان در طول دوره کارشناسی باید تعدادی پروژه را نیز انجام دهند. این پروژهها به دانشجویان کمک میکند تا مهارتهای عملی خود را در زمینههای مختلف مهندسی هوافضا به کار گیرند.
لیست دروس کارشناسی رشته مهندسی هوافضا | |||
دروس عمومی | اندیشه اسلامی 1 | اندیشه اسلامی 2 | ادبیات فارسی |
اخلاق و تربیت اسلامی | زبان عمومی | انقلاب اسلامی و ریشههای آن | |
تربیت بدنی 1 | تربیت بدنی 2 | تاریخ تحلیلی صدر اسلام | |
تفسیر موضوعی قرآن | فرهنگ و تمدن اسلامی | ||
دروس پایه | ریاضی عمومی 1 | ریاضی عمومی 2 | معادلات دیفرانسیل |
برنامه نویسی کامپیوتر | محاسبات عددی | فیزیک 1 | |
فیزیک 2 | آزمایشگاه فیزیک 1 | استاتیک | |
علم مواد | ریاضیات مهندسی | ||
دروس تخصصی | نقشه کشی صنعتی | مقاومت مصالح و آزمایشگاه | دینامیک عمومی |
مکانیک سیالات | ترمودینامیک 2 | ترمودینامیک 1 | |
ارتعاشات مکانیکی | دینامیک پرواز | کنترل اتوماتیک | |
تحلیل سازههای هوایی | آزمایشگاه مکانیک سیالات | انتقال حرارت 1 | |
آیرودینامیک 1 و آزمایشگاه | آیرودینامیک 2 | طراحی به کمک رایانه | |
طراحی اجزا ماشین 1 | کارگاه ورق کاری | مکانیک پرواز | |
مبانی مهندسی برق و آزمایشگاه | مقدمهای بر مهندسی هوافضا | کارگاه موتورهای هواپیما | |
زبان تخصصی | طراحی هواپیما 1 | طراحی هواپیما 2 | |
اصول جلو برندهها | طراحی سازههای هوایی | مکانیک مدارهای فضایی | |
دروس اختیاری | آمار و احتمالات مهندسی | روشهای تجربی در آیرودینامیک | سوخت و احتراق |
آیرودینامیک هلی کوپتر | تئوری آیرودینامیک ملخ | مقدمهای بر مکانیک سیالات عددی | |
آشنایی با هواپیماها و سلاحهای هوایی | آشنایی با سامانههای ارتباط هوایی و جنگال | دستورالعملهای فنی | |
سامانه مدیریت ایمنی | موتورهای احتراق داخلی | اصول راکتها | |
توربو ماشینها | طراحی، کنترل و کاربرد سیستمهای ماهوارهای | پروژه |
این رشته در مقطع کارشناسی گرایش خاصی ندارد و همه دانشجویان باید واحدهای مشابهی را بگذرانند. ازآنجاییکه رشته هوافضا قبلا یکی از زیرمجموعههای رشته مکانیک بود، برخی از درسهای این دو رشته نیز با هم مشترک است. از طرفی برخی افراد رشته هوافضا را با هوانوردی اشتباه میگیرند. به همین دلیل بهتر است مقاله مهندسی هوانوردی را نیز به دقت بخوانید.
رشته مهندسی هوافضا برای خانم ها
رشته مهندسی هوافضا برای خانمها مناسب است و هیچ محدودیتی برای ورود خانمها به این رشته وجود ندارد. در حال حاضر، خانمهای زیادی در ایران و سراسر جهان در این رشته تحصیل میکنند و بهعنوان مهندس هوافضا در صنایع مختلف مشغول به کار هستند.
البته نمیتوان برخی از چالشها مثل فعالیت در محیطهای صنعتی، ساعات کاری بالا و… که در این رشته برای خانمها وجود دارد را نیز انکار کرد.
شرایط تحصیلات تکمیلی و گرایش های رشته هوافضا
برای ورود به دورههای تحصیلات تکمیلی (کارشناسیارشد و دکتری) در رشته مهندسی هوافضا، باید دارای مدرک کارشناسی در یکی از رشتههای مهندسی هوافضا، مکانیک، برق یا رشتههای مرتبط باشید.
دانشگاههای مختلف در ایران آزمونهای ورودی خود را برای دورههای تحصیلات تکمیلی برگزار میکنند و شما باید یکی از گرایشهای مهندسی هوافضا را برای ادامه تحصیل انتخاب کنید.
- مهندسی هوافضا گرایش آیرودینامیک
- مهندسی هوافضا گرایش پیشرانش
- مهندسی هوافضا گرایش مکانیک پرواز
- مهندسی هوافضا گرایش سازههای هوایی
- مهندسی هوافضا گرایش بررسی سوانح هوایی و صلاحیتهای پروازی
- مهندسی هوافضا گرایش مهندسی فضایی
برخی از دانشگاههای معتبر برای تحصیلات تکمیلی در رشته مهندسی هوافضا در ایران نیز عبارتاند از:
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه علم و صنعت ایران
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
وظایف فارغ التحصیلان رشته مهندسی هوافضا
وظایف فارغالتحصیلان رشته مهندسی هوافضا بسیار متنوع است و بستگی به تخصص، مهارتها و محل کار آنها دارد. بااینحال، برخی از وظایف رایج که فارغالتحصیلان این رشته میتوانند انجام دهند عبارتاند از:
- طراحی، تحلیل و آزمایش هواپیما، فضاپیما، موشک، ماهواره و سایر وسایل پرنده
- توسعه و ارتقای سیستمهای پیشرانش، هدایت، ناوبری و کنترل هواپیما و فضاپیما
- انجام مطالعات آیرودینامیکی و مکانیکی پرواز
- انجام تستهای زمینی و هوایی هواپیما و فضاپیما
- نظارت بر عملیات و تعمیر و نگهداری هواپیما و فضاپیما
- انجام تحقیقات در زمینههای مختلف مهندسی هوافضا
- تدریس در دانشگاهها و موسسات آموزشی
- مشاوره در زمینههای مختلف مهندسی هوافضا
- نویسندگی مقالات علمی و فنی
- ارائه سخنرانی در کنفرانسها و سمینارهای علمی
درآمد و بازار کار مهندسی هوافضا
بازار کار برای مهندسان هوافضا در ایران بسیار مناسب است. با توجه به رشد صنعت هوافضا در ایران و نیاز روزافزون به مهندسان متخصص در این رشته، فرصتهای شغلی برای فارغالتحصیلان مهندسی هوافضا بسیار زیاد است. مهندسان هوافضا میتوانند در مکانهای مختلفی از جمله صنایع مختلف مانند صنعت هواپیماسازی، صنعت فضایی، صنعت دفاعی، سازمانهای دولتی و موسسات تحقیقاتی مشغول به کار شوند.
درآمد مهندسی هوافضا در ایران بسیار خوب است و از جمله مهندسان پردرآمد در کشور به شمار میروند. طبق آمار، میانگین حقوق دانشجویان مهندسی هوافضا در ایران در سال 1401 حدود 15 تا 25 میلیون تومان بوده است. البته، این حقوق بستگی به عوامل مختلفی مانند سابقه کار، تخصص، مهارتها، محل کار و نوع کارفرما میتواند بیشتر هم باشد.
بر اساس تحقیقات تیم نوتروفیل، سازمانها و شرکتهای زیر، در ایران نیاز به مهندس هوافضا دارند و شما میتوانید بعد از فارغالتحصیلی برای آنها رزومه بفرستید.
- شرکتهای هواپیماسازی: مانند ایران ایر، هسا، شاهد
- سازمان فضایی ایران
- وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
- پژوهشگاه هوا و فضا
- دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی
علاوه بر این، مهندسان هوافضا میتوانند به طور مستقل نیز فعالیت کنند و خدمات مشاورهای به شرکتها و سازمانهای مختلف ارائه دهند. اگر فکر میکنید میتوانید از عهده وظایف یک مهندس هوافضا برآیید و شرایط کاری آن را دوست دارید، بهتر است از طریق پنل تخمین رتبه نوتروفیل برای محاسبه رتبه کنکور خود اقدام کنید تا در صورت نیاز، اولویتبندی مطالعاتی خود را تغییر دهید.
شرایط مهاجرت برای رشته هوافضا
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان مشتاق جذب مهندسان هوافضا هستند. به همین دلیل مهاجرت شغلی یا تحصیلی برای مهندسی هوافضا برای اپلای گزینه بسیار مناسبی است. البته شرایط مهاجرت برای رشته هوافضا بستگی به کشور مقصد دارد. مثلا با توجه به شرایط موجود، برای کشور آمریکا احتمال گرفتن ویزا خیلی پایین است. اما سایر کشورهای اروپایی، چین، روسیه و… با توجه به موارد زیر در مورد پذیرش شما تصمیم میگیرند.
- داشتن مدرک کارشناسی یا کارشناسیارشد در رشته مهندسی هوافضا از یک دانشگاه معتبر
- داشتن معدل خوب
- گذراندن آزمونهای زبان مانند آیلتس یا تافل
- داشتن سابقه کار مرتبط
- ارائه رزومه قوی
- داشتن انگیزه نامه و SOP (بیانیه هدف)
- اثبات تمکن مالی
- سلامت کامل
با نوتروفیل برای قبولی در رشته هوافضا آماده شوید
ازآنجاییکه مهندسی هوافضا یکی شاخههای با پرستیژ و پر درآمد مهندسی به شمار میرود، بسیاری از داوطلبان گروه ریاضی دوست دارند در این رشته تحصیل کنند. البته قبول شدن در این رشته کافی نیست، زیرا تحصیل در دانشگاههای برتر کشور نیز روی آینده شغلی شما تاثیر مستقیم دارد. پس اگر پایه قوی در ریاضی و شیمی دارید و تا حدودی زبان انگلیسی میدانید، با مشاوران نوتروفیل تماس بگیرید تا با یک برنامهریزی شخصیسازی شده و استاندارد، شما را به جایگاه دلخواهتان برسانند.
سوالات متداول
چه کسانی برای رشته مهندسی هوافضا مناسب هستند؟
افرادی که به هواپیما، فضاپیما و پرواز علاقه دارند، از درسهای ریاضی، فیزیک و علوم پایه لذت میبرند و به دنبال یک شغل چالشبرانگیز، پردرآمد میگردند.
بازار کار رشته مهندسی هوافضا در ایران چگونه است؟
با توجه به رشد صنعت هوافضا در ایران و نیاز روزافزون به مهندسان متخصص در این رشته، فرصتهای شغلی برای فارغالتحصیلان این رشته بسیار زیاد است.
آیا رشته مهندسی هوافضا برای خانمها هم مناسب است؟
بله رشته مهندسی هوافضا برای خانمها هیچ محدودیتی ندارد و خانمها میتوانند در این رشته تحصیل کنند و بهعنوان مهندس هوافضا در صنایع مختلف مشغول به کار شوند.