تاثیر درس ادبیات در نمره کلی کنکور بسیار سوال برانگیز است. این درس ضریب بسیار بالایی در بین دروس عمومی دارد و به قولی می‌تواند معجزه کند. ادبیات به 5 بخش اصلی یعنی دستور، تاریخ ادبیات، لغت و املا، قرابت و آرایه تقسیم می‌شود. برای گرفتن نتیجه دلخواه باید به فاکتور های زیادی توجه داشته باشید که در ادامه، همه موارد آن را کاملا توضیح خواهیم داد.
روش مطالعه اصولی درس ادبیات
حتما تا به الان جمله ” ادبیات باید موضوعی خوانده شود” را از افراد یا موسسات مختلفی شنیده‌اید. اما سوال اینجاست که چقدر از این استراتژی اطلاعات دارید و درباره آن مطمئن هستید؟
روش درست مطالعه ادبیات با سایر دروس متفاوت است؛ همچنین با شنیده های شما نیز تفاوت زیادی دارد. ( فراموش نکن چیزی که همه میگن همیشه درست نیست!)
برای مطالعه اصولی ادبیات، در قدم اول باید بر کتاب درسی مسلط باشید. تمامی اجزا کتاب درسی اعم از متن کتاب، قلمرو ها، پرسش ها و… را بررسی کنید. در دور دوم مطالعه فقط باید مرور کنید؛ همه مطالبی که در دور قبلی خوانده شده را مجددا مرور کنید. کتاب درسی به شما توانایی تشخیص و تحلیل می‌دهد.بعد از اینکه تسلط کافی بر روی کتاب درسی پیدا کردید حالا می‌توانید به سراغ موضوعی خواندن درس ادبیات بروید. موضوعی خواندن یعنی موارد پنجگانه ادبیات (دستور، تاریخ ادبیات، لغت و املا؛ قرابت و آرایه) را به صورت جداگانه بخوانید و صفر تا صد هر کدام را اختصاصی بررسی کنید.
در نتیجه برخلاف گفته‌ها، موضوعی خواندن نباید پایه و اساس مطالعه ادبیات باشد؛ بلکه موضوعی خواندن بعد از کتاب درسی اتفاق می‌افتد و باعث ارتقا مهارت می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با روش مطالعه هر درس، به صفحه نوتروفیل سر بزنید.
منابع درس ادبیات
دانش آموزان برای تهیه منبع به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول شامل دانش آموزان پایه دهم و یازدهم و همچنین کنکوری هایی که پایه ادبیات ضعیفی دارند می‌شود. دسته دوم شامل دانش آموزانی است که پایه قوی در درس ادبیات دارند. دسته اول باید مطالعه درس به درس داشته باشند و از همین نوع منابع کمک‌درسی نیز کمک بگیرند؛ مانند سیر تا پیاز.
دسته دوم باید بعد از اینکه تسلط کافی بر کتاب درسی پیدا کردند به سراغ منابع کمک درسی موضوعی بروند؛ مانند کتاب‌های نشر دریافت یا نشر الگو.
مباحث پنجگانه ادبیات
در ادامه تمامی مباحث پنجگانه ادبیات را بررسی خواهیم کرد. بعد مطالعه این مقاله می‌توانید روش مطالعه درس، منابع، بهترین کلاس‌های آنلاین و اساتید را بشناسید.
لغت و املا
مبحث لغت و املا، دو موضوع بهم پیوسته است و ماهیت حفظی دارد. این مبحث روش مطالعه خاص و معجزه‌آسایی ندارد و تنها با مرور، تکرار و تمرین زیاد می‌توانید نتیجه خوبی بگیرید. استاد و منابع کمک درسی نیز نمی‌توانند تاثیر بسزایی در یادگیری لغت و املا داشته باشند. اما برای نتیجه بهتر می‌توانید از چند راهکار استفاده کنید.
راهکار شماره 1: لغت و املا در جمله حفظ کنید. این روش کمک می‌کند تا تشخیص بهتری داشته باشید. همچنین در سوالات نهایی سال‌های اخیر، شاهد طرح سوالات به این شیوه بوده‌ایم.
راهکار شماره 2: هم‌خانواده لغات را حفظ و ریشه‌یابی کنید. با دانستن ریشه لغات، حتی اگر معنا دقیق را ندانید اما می‌توانید معنا تقریبی آن را حدس بزنید.
راهکار شماره 3: از حافظه تصویری کمک بگیرید و منابع مربوط به لغات تصویری را مطالعه کنید.
راهکار شماره 4: این راهکار، جزو بهترین روش‌ها برای مطالعه لغت و املا است. تکنیک جعبه لایتنر، روشی تضمینی برای یادگیری لغات است. چگونگی انجام تکنیک لایتنر:
- روز اول لغات هارو بخون
- روز دوم لغات دیروز رو از خودت بپرس. اونایی که بلد بودی رو تیک بزن و اونایی نتونستی جواب بدی رو ضربدر
- روز سوم مجدد از خودت بپرس و علامت بزن.
این روش را بارها تکرار کنید و به مرور متوجه می‌شود که تعداد ضربدر ها به صفر می‌رسد.
نکته مهم! به هیچ عنوان خواندن لغات را به بعد از عید موکول نکنید.
تاریخ ادبیات
روش مطالعه این بخش مشابه لغت و املا است. در مطالعه تاریخ ادبیات باید دقت و وسواس زیادی به خرج دهید و تنها به خلاصه های یک صفحه‌ای اکتفا نکنید. تاریخ ادبیات تنها شامل نام نویسندگان و کتاب آنها نیست بلکه باید تمامی مواردی که در متن درس، قلمرو‌ها و… آمده‌است را حفظ کنید. برای یادگیری بهتر این بخش می‌توانید از تاریخ ادبیات مصور استفاده کنید. استاد منتظری و شاهین زاد در حیطه تاریخ ادبیات مصور بسیار موفق عمل کرده‌اند.
معرفی اساتید برتر: استاد منتظری و سبطی در بخش تاریخ ادبیات هر دو در یک سطح هستند. الیته این نکته را یادآور می‌شویم که دیدن فیلم آموزشی تنها به دسته‌بندی بهتر کمک می‌کند و فایده زیادی ندارد.
دستور زبان
دستور زبان فارسی بسیار گسترده است و متاسفانه کتاب درسی منبع خوبی برای مطالعه این بخش نیست. اما همانطور که گفتیم در قدم اول کتاب درسی را مطالعه کنید؛ سپس این بخش را به صورت موضوعی بخوانید و از استاد و فیلم آموزشی کمک بگیرید. البته در ابتدا سعی کنید کتاب های کمک درسی را مطالعه کنید و در صورت نداشتن نتیجه به سراغ فیلم آموزشی بروید. این بخش ماهیت مهارتی دارد، در نتیجه به تمرین خیلی زیادی نیاز دارد.
معرفی اساتید برتر به ترتیب: استاد سبطی، استاد عبدالمحمدی و شاهین زاد، استاد منتظری و یکتا، استاد توکلی
معرفی منابع: نشر الگو، نشر دریافت، خیلی سبز و….
آرایه‌های ادبی
آرایه نیز مانند دستور، در کتاب درسی پراکنده است و به صورت کامل مطرح نشده است. برای مطالعه بهتر باید از منبع کمک‌درسی و فیلم‌های آموزشی استفاده کنید و از متون کتاب درسی برای تمرین و پیدا کردن آرایه‌ها بهره ببرید.
روش مطالعه: هر کدام از آرایه‌ها را به صورت جداگانه بخوانید و تمرین کنید و در نهایت بعد از تسلط، به سراغ سوالات ترکیبی بروید. (دقیقا مثل تیکه های پازل!)
معرفی اساتید برتر: استاد منتظری و عبدالمحمدی برای سطح آسان و متوسط و استاد شاهین‌زاد برای سطح بالاتر
قرابت معنایی
در قدم اول متن کتاب درسی و جملات مهم را بشناسید. معمولا جملات اصلی هر کدام معیار اصلی برای طرح سوالات هستند؛ همچنین مفاهیم انتزاعی مهم نیز از کتاب سرچشمه می‌گیرد. یکی از ملاک‌های تعیین کننده در بخش قرابت، خوانش صحیح شعر است. خوانش صحیح کمک می‌کند تا فهم درستی از هر شعر اتفاق بیفتد. سعی کنید در کنار هر بیت معنا و ایده اصلی آن را بنویسید. برای نتیجه گرفتن از این بخش باید صبور باشید و مرور زیادی داشته باشید. نیاز این بخش به استاد و فیلم آموزشی تقریبا 50 درصد است. استاد کمک می‌کند تا درست بخوانید، مفاهیم انتزاعی مهم را بشناسید و در نهایت نمونه سوال حل کنید.
معرفی اساتید برتر: در سطح آسان و متوسط استاد منتظری و یکتا. در سطح بالا استاد شاهین زاد.