تک ماده چیست؟ راهنمای کامل قبولی در دروسی که نمره حدنصاب را کسب نکردید!

دوران دبیرستان پر از فراز و نشیب است و گاهی اوقات علی‌رغم تلاش و کوشش، ممکن است در یک یا چند درس نمره قبولی را کسب نکنید. در چنین شرایطی، ناامیدی چاره کار نیست! قانون تک ماده، ناجی است که آموزش‌وپرورش برای کمک به دانش‌آموزان در چنین موقعیت‌هایی در نظر گرفته است.
اگر بپرسید تک ماده چیست؟ باید به طور خلاصه توضیح دهیم که این قانون می‌تواند نمرات بالاتر از 7 شما را به نمره قبولی برساند؛ به شرطی که معدل نمرات سالانه شما حداقل 10 باشد. البته حدنصاب استفاده از این قانون تا 4 درس است و اگر در تعداد درس‌های بیشتری نمره کمتر از 7 گرفته‌اید باید برای امتحان مجدد آماده شوید.
در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با شرایط و ضوابط دقیق استفاده از تک ماده در هر پایه تحصیلی و تاثیر تک ماده بر معدل و کنکور سراسری آشنا شوید و با خیالی آسوده از این فرصت برای جبران نمره‌های ضعیف خود استفاده کنید.

تک ماده چیست؟ + شرایط استفاده از این قانون

در نظام آموزشی ایران، به دانش‌آموزان دوره متوسطه فرصتی داده می‌شود تا در صورت نرسیدن به نمره حدنصاب در حداکثر 4 درس بدون نیاز به شرکت در امتحان جبرانی، نمره قبولی (حداقل 10) را کسب و از مردود شدن در آن درس یا دروس نجات پیدا کنند. همچنین باید بدانید تک ماده فقط برای قبولی در درس است و تاثیری در معدل ندارد.
برای‌آنکه دقیقا با این قانون آشنا شوید بهتر است بدانید شرایط تک ماده چیست؟

1. دانش‌آموز باید در مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداقل معدل 10 را داشته باشد.
2. نمره حداقل 7 در امتحان نهایی یا غیرنهایی مربوطه الزامی است.
3. در هر پایه حداکثر 4 درس قابل تک ماده است.
4. امکان استفاده از تک ماده در پایه دوازدهم فقط برای فارغ‌التحصیلی و شرکت در کنکور وجود دارد.

همچنین زمان استفاده از تک ماده برای معاف شدن از شرکت در آزمون مجدد مطابق زیر است:

• دی ماه: همزمان با امتحانات نوبت اول
• خرداد ماه: همزمان با امتحانات نهایی
• شهریور ماه: بعد از اعلام نتایج و قبل از شروع سال تحصیلی جدید

چگونه در پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم و حتی هنرستان می توانیم از قانون تک ماده استفاده کنیم؟

قانون تک ماده برای متوسطه اول و دوم و همچنین هنرستان متفاوت است. زیرا نمره سالانه و حدنصاب قبولی در هر یک از این موارد با هم فرق می‌کند. مثلا دانش‌آموز باید در مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداقل معدل 10 را داشته باشد. همچنین کسب نمره حداقل 7 در امتحان نهایی یا غیر نهایی مربوطه الزامی است. یا اینکه امکان استفاده از تک ماده در پایه دوازدهم فقط برای فارغ‌التحصیلی و شرکت در کنکور وجود دارد.
برای‌آنکه بدانید قانون تک ماده در امتحانات نهایی چیست و آیا واجد شرایط استفاده از این قانون هستید یا نه می‌توانید با فرمول‌های زیر نمره سالانه خود را محاسبه کنید:

• نمره سالانه متوسطه اول

[(نمره مستمر نوبت اول + نمره پایانی نوبت اول) ÷ ۲] + [(نمره مستمر نوبت دوم + نمره پایانی نوبت دو) ÷ ۲) × ۲)]

• نمره سالانه متوسطه دوم

[(نمره مستمر نوبت اول)+(نمره پایانی نوبت اول× ۲)] + [(نمره مستمر نوبت دوم)+(نمره پایانی نوبت دوم× ۴)] ÷ ۸

شرایط استفاده از تک ماده در هنرستان

دانش‌آموزان هنرستانی نیز همانند دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم، می‌توانند از قانون تک ماده برای قبولی در حداکثر 4 درس (فرقی نمی‌کند درس نهایی باشد یا درس غیر نهایی) در طول دوران تحصیل خود استفاده کنند. به‌طورکلی شرایط تک ماده در هنرستان عبارت است از:

• دانش‌آموز باید در مجموع دروس دوره متوسطه حداقل معدل 10 را داشته باشد.
• کسب نمره حداقل 7 در امتحان نهایی یا غیر نهایی مربوطه الزامی است.
• در هر پایه حداکثر 4 درس قابل تک ماده است.
• امکان استفاده از تک ماده در درس‌های کارگاهی، علمی و آزمایشگاهی که نمره قبولی آن‌ها 12 است، وجود ندارد.

تک ماده برای پایه دوازدهم؛ تصمیمی سرنوشت ساز برای کنکور

همان‌طور که می‌دانید پایه دوازدهم می‌تواند سالی سرنوشت‌ساز برای شما باشد. زیرا علاوه بر فارغ‌التحصیلی و کسب مدرک دیپلم، پای امتحانات نهایی و کنکور سراسری وسط است. تک‌تک نمرات شما در این پایه روی معدل امتحان نهایی و سوابق تحصیلی‌تان اثر می‌گذارد و در نهایت می‌تواند نقش موثری در تراز نهایی کنکورتان داشته باشد.
با این تفاصیل خیلی از بچه‌هایی که نمره قبولی از امتحانات کسب نکرده‌اند، ترجیح می‌دهند دوباره در شهریور ماه امتحان بدهند تا شاید نمره بالاتری کسب کنند. به‌این‌ترتیب شما می‌توانید با پر کردن فرم کتبی و تقاضای شرکت در امتحانات شهریور ماه، فرصت دوباره‌ای برای خود ایجاد کنید. البته در مقاله امتحان نهایی شهریور به طور کامل درباره شرایط شرکت در این امتحان توضیح دادیم.
درصورتی‌که نمره شهریور شما بالاتر بود در معدل نهایی شما اعمال خواهد شد، اما اگر نمره پایین‌تری کسب کرده باشید با تک ماده قبولی شما پذیرفته شده و همین نمره برایتان لحاظ می‌شود.

تک ماده برای پایه دهم و یازدهم

دانش‌آموزان پایه دهم و یازدهم درصورتی‌که نتوانند در امتحانات نهایی یا داخلی درسی نمره قبولی کسب کنند، می‌توانند با استفاده از تبصره یا تک ماده شانس مجدد برای قبولی داشته باشند. البته شرایط قبولی با تک ماده و تبصره برای این مقطع شامل موارد زیر است:

• نمره سالانه بیشتر از 10: قبولی بدون قید و شرط
• نمره سالانه بین 7 و 10: استفاده از تبصره یا تک ماده الزامی است.
• نمره سالانه کمتر از 7: مردودی، حتی با نمره امتحان بالا

هر دانش‌آموز پایه دهم و یازدهم می‌تواند برای قبولی در 4 درس از این قانون استفاده کند. خوشبختانه برای سال تحصیلی 1403 شرط 2 درس داخلی و 2 درس نهایی برای تک ماده برداشته شده است.

کدام و چه تعداد درس هایی را می توان با تک ماده پاس کرد؟

در هر نوبت امتحانی (دی، خرداد و شهریور) دانش‌آموز می‌تواند حداکثر دو درس را برای تک ماده انتخاب کند یا در مجموع 4 درس برای کل سال تک ماده شود.
همچنین امکان استفاده از تک ماده در درس‌های کارگاهی، علمی و آزمایشگاهی که نمره قبولی آن‌ها 12 است، وجود ندارد.
دانش‌آموز باید در مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداقل معدل 10 را داشته باشد و کسب نمره حداقل 7 در امتحان نهایی یا غیرنهایی مربوطه الزامی است.

فرق تبصره با تک ماده چیست؟

اگر می‌خواهید بدانید اصلا فرق تک ماده و تبصره چیست؟ و یا قانون تک ماده چیست باید بگوییم؛ تک ماده و تبصره دو قانونی هستند که به دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم) در شرایط خاص، امکان قبولی در دروسی که نمره قبولی را کسب نکرده‌اند را می‌دهد.

شباهت‌های تک ماده و تبصره:

• هدف: هر دو قانون برای کمک به دانش‌آموزان در قبولی دروس مردودی و ادامه تحصیل وضع شده‌اند.
• محدودیت دروس: در هر دو قانون حداکثر تعداد دروسی که می‌توان نمره قبولی آنها را با تک ماده یا تبصره به دست آورد 4 درس است.
• شرایط معدل: در هر دو قانون دانش‌آموز باید در مجموع دروس دوره دوم متوسطه حداقل معدل 10 را داشته باشد.

تفاوت‌های کلیدی تک ماده و تبصره:

تاثیر تک ماده روی معدل چگونه است؟

استفاده از قانون تک ماده در دوره متوسطه دوم (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم) تاثیری بر معدل کل دانش‌آموز ندارد. نمره‌ای که دانش‌آموز در تک ماده کسب می‌کند، جایگزین نمره قبلی نشده و به طور جداگانه در کارنامه درج می‌شود.
بنابراین:

• معدل کل دانش‌آموز با توجه به نمره‌های اولیه او در تمام دروس محاسبه می‌شود.
• نمره تک ماده در محاسبه معدل نهایی دوره متوسطه دوم تاثیری ندارد.
• دانش‌آموزان می‌توانند از تک ماده برای قبولی در درس استفاده کنند تا بتوانند به تحصیلات خود ادامه دهند، اما این موضوع تاثیری بر معدل نهایی آن‌ها نخواهد داشت.

آیا استفاده از تک ماده روی کنکور تاثیرگذار است؟

استفاده از تک ماده به طور مستقیم تاثیری بر نمره نهایی کنکور سراسری ندارد. اما به طور غیرمستقیم می‌تواند تراز کنکور را پایین بیاورد. زیرا وقتی فرد با استفاده از تک ماده فارغ‌التحصیل می‌شود، نمره پایین درس مربوطه به طور قابل‌توجهی معدل را پایین می‌آورد.
این در صورتی است که اگر فرد مجدد امتحان می‌داد، شاید می‌توانست نمره بیشتری کسب کند و معدلش را بالا ببرد و به‌این‌ترتیب سوابق تحصیلی بهتری برای خودش فراهم کند.

با کمک مشاوران نوتروفیل بهترین تصمیم را برای استفاده از تک ماده بگیرید

برخی دانش‌آموزان به دلیل ضعف تحصیلی یا بیماری و سایر اتفاقات ناگهانی در شب امتحان، نمره قبولی را از یک یا چند درس کسب نمی‌کنند. در چنین شرایطی اگر نمره آنها به 7 برسد و معدل سالانه آنها نیز حداقل 10 باشد؛ مسئولین مدرسه پیشنهاد میکنند از تبصره یا تک ماده کمک بگیرید. البته در این مقاله گفتیم که تک ماده چیست و توضیح دادیم فرق تک ماده و تبصره چیست؟
اما در این بین با افزایش تاثیر معدل در کنکور، فقط فارغ‌التحصیلی از مدرسه مطرح نیست و دانش‌آموز باید آینده‌نگر باشد. اگر شما هم جزو دانش‌آموزانی هستید که با کمبود نمره مواجه شدید و در استفاده از تک ماده تردید دارید؛ بهتر است با کارشناسان نوتروفیل تماس بگیرید.
مشاوران ما با بررسی شرایط تحصیلی و تجزیه و تحلیل تراز آزمون‌های آزمایشی شما می‌توانند به شما کمک کنند تا بهترین تصمیم را برای حال و آینده خود بگیرید.

سوالات متداول