چگونه در امتحان فارسی موفق شویم؟ این سوالی است که هر داوطلب امتحان نهایی سال دوازدهم (تجربی، انسانی یا ریاضی) از خود میپرسد. علت آن نیز روشن است: درس فارسی، برای هر سه رشته ضریب بالایی دارد و کسب نمره بالا در آن، بهطور مستقیم روی معدل دانشآموزان اثر میگذارد. روش خواندن فارسی برای امتحان نهایی، مهمترین عامل موفقیت در این درس است. بهترین روش خواندن فارسی برای امتحان نهایی، روش مطالعه بر اساس قلمروهاست. در این روش هر درس را در ۳ قلمروی مهم زبانی، ادبی و فکری، مطالعه میکند. هرکدام از این قلمروها، تکنیکهای مطالعه خاص خود را دارند که در این مطلب به همه آنها اشاره خواهیم کرد. در انتهای این مقاله، داوطلبان رشتههای ریاضی، تجربی و انسانی، با همه این تکنیکها آشنا میشوند و با هم میفهمیم که چگونه ادبیات را برای امتحان بخوانیم تا نمره ۲۰ بگیریم.
اگر برای مطالعه سایر دروس نهایی نیز مشکل دارید، پیشنهاد میکنیم به مطلب روش مطالعه امتحان نهایی نیز سر بزنید. در این مطلب، بهترین مسیر را برای مطالعه دروس امتحان نهایی و گرفتن نمره ۲۰، برای شما ترسیم کردهایم.
ضریب ادبیات در امتحان نهایی ۱۴۰۳
ضریب درس ادبیات در امتحان نهایی پایه دوازدهم، برای هر سه رشته تجربی، انسانی و ریاضی ۱۸/۶۴ است. از بین همه دروس عمومی و تخصصی، درس ادبیات فارسی عمومی بیشترین ضریب را در محاسبه معدل نهایی دارد؛ بنابراین مطالعه صحیح و اصولی این درس و به دست آوردن نمره بالا در آن، تاثیر بسیار زیادی در بالا رفتن معدل نهایی خواهد داشت.
بارم بندی ادبیات در امتحان نهایی
بارمبندی درس ادبیات دوازدهم نهایی در همه رشتهها طبق جدول زیر است:
ردیف | قلمروها | موضوع | نمره |
۱ | زبانی | معنی واژه | ۱ |
املای واژه | ۲ | ||
دستور | ۴ | ||
۲ | ادبی | آرایههای ادبی | ۲ |
تاریخ ادبیات | ۱ | ||
حفظ شعر | ۱ | ||
۳ | فکری | درک مطلب | ۴ |
معنی و مفهوم نثر | ۲ | ||
معنی و مفهوم نظم | ۲ | ||
جمع نمره | ۲۰ |
چگونه ادبیات را برای امتحان بخوانیم؟
مطالعه مبحثی یکی از بهترین روشهای مطالعه ادبیات برای امتحان نهایی هست. باید برای هر درس فارسی دوازدهم، سه تا قلمروی زبانی، ادبی و فکری را بررسی کنید.
روش خواندن فارسی امتحان نهایی در قلمرو زبانی (معنی لغت، املا و دستور زبان)
بهطور مستقیم فقط یک نمره از معنی لغات در امتحان نهایی سوال مطرح میشود؛ اما یاد گرفتن معنی لغات در گرفتن نمره سایر مباحث هم، به شما کمک میکند. مثلا تا وقتی شما به لغات تسلط کافی نداشته باشید، نمیتوانید به سوالات معنی شعر و نثر و درک مطلب به راحتی جواب دهید. از طرفی در بعضی واژهها، تشخیص غلط املایی به تسلط روی مبحث لغات بستگی دارد. همه این مباحث وابسته به قلمرو زبانی، حدود ۱۱ نمره از کل امتحان را شامل میشوند؛ بنابراین از کنار یادگیری لغات بهراحتی عبور نکنید.
حالا شاید برایتان این سوال پیش بیاید که نحوه مطالعه ادبیات برای امتحان نهایی در قلمرو زبانی چگونه است:
- یافتن معنی لغت از داخل متن
بهترین روش مطالعه فارسی برای لغات، خواندن از داخل متن و درک معنی آنها از طریق جمله است. پس حتما لغات را در جملات درس پیدا کنید و سعی کنید معنای مرتبط با آنها را از طریق متن کتاب یاد بگیرید.
- از لغاتی که در واژهنامه نیستند غافل نشوید
تعدادی از لغات در واژهنامه آخر کتاب آورده نشدهاند، ولی معنی آنها در امتحان مورد ارزشیابی قرار میگیرد. پس باید حتما آن لغات را درس به درس پیدا کرده و آنها را نیز مرور کنید.
نکته مهم: واژههای همآوا را در کنار هم بنویسید تا متوجه تفاوت آنها شوید.
- لغات مهم املایی را تمرین کنید
حتما موقع خواندن لغات، به نحوه نگارش آن لغتها توجه کنید. اگر واژهای از نظر املایی نیاز به تمرین دارد، حتما آن را در یادداشتهای خود بنویسید تا چند بار شیوه نگارش آن را تمرین کنید.
- دستور زبان را با مثال یاد بگیرید
روش مطالعه فارسی برای امتحان نهایی در بخش دستور زبان، به این صورت است که باید مفاهیمی مثل نقشهای دستوری در جمله (مسند، مفعول و غیره)، انواع وابستهها، جملههای ساده و مرکب، نقشهای تبعی، ضمائر، حروف ربط و ترکیبات وصفی و اضافی را در جمله تشخیص دهید.
با حل نمونه سوالات بیشتر و بررسی مثالهای کتاب درسی و بررسی دقیق کتاب درسی بهراحتی میتوانید در این مباحث چالشی به تسلط برسید و نمره این بخش را به دست آورید.
- خلاصهنویسی کنید
تهیه خلاصه ای از نکات دستوری، برای درک بهتر خودتان روش خوبی است و باعث میشود جمعبندی خوبی از تمام نکات برای مرور شب امتحان نیز داشته باشید.
نکاتی که درباره روش مطالعه درس ادبیات برای امتحان نهایی در قلمرو زبانی گفتیم، به شما در مطالعه سایر زبانها مثل عربی و انگلیسی هم کمک میکنند. برای مثال یادگیری دستور زبان با جمله یا توجه به نحوه نگارش لغات، در انگلیسی هم بسیار مهم است. اگر برای یادگیری قلمروهای زبانی در زبان انگلیسی و آمادگی برای امتحان این درس هم مشکل دارید، به مطلب روش خواندن انگلیسی برای امتحان نیز سر بزنید.
روش خواندن فارسی برای امتحان نهایی در بخش ادبی (آرایهها، تاریخ ادبیات و حفظ شعر)
در این بخش نیز، خلاصهبرداری از نکات مربوط به آرایهها و حل مثالهای فراوان، به شما در یادگیری بهتر کمک میکند. برای یادگیری آرایهها، مثالهای کتاب درسی را چندین بار مرور کنید و بعد سراغ حل نمونهسوال بروید.
- روش حفظ شعر برای امتحان نهایی
روش مطالعه ادبیات برای امتحان نهایی در بخش حفظ شعر، به این صورت است که باید بیت به بیت شروع به حفظ کردن کنید. هر بیت را که حفظ شدید، برگردید و از اول شعر همهی بیتها را مرور کنید و آخر همان شب دوباره مرور کنید. بعد دوباره فردا، سه روز بعد، یک هفته بعد و همینطور هفتهای یک بار تا زمان امتحان نهایی ادبیات، شعرها را مرور کنید. پس برای حفظ شعر، بهتر است از چند ماه قبل و ترجیحاً از اول سال تحصیلی شروع کنید. شب امتحان و در مدت کوتاه، حفظ کردن چهارتا شعر کمی دشوار است و احتمال اینکه سر امتحان آنها را با هم اشتباه کنید، زیاد است.
روش خواندن ادبیات نهایی دوازدهم در قلمرو فکری (درک مطلب و معنی و مفهوم نظم و نثر)
این قسمت شامل درک مطلب از متون نثر و نظم داخل هر درس و معنی و مفهوم ابیات و متنهاست. بهترین روش مطالعه فارسی برای این بخش، تسلط کافی در متن و اشعار کتاب است.
نکته حائز اهمیت در این بخش، این است که به تفاوت نوشتن معنی و مفهوم در امتحان توجه کنید. اگر در سوال امتحان از شما معنی را خواستند، فقط کافی است که معنی جملات را به زبان امروزی بنویسید؛ ولی اگر از شما مفهوم را خواستند، معنی و مفهوم جمله، بیت یا عبارت را بدون هیچ توضیح اضافهای بنویسید.
معرفی بهترین منابع برای موفقیت در امتحان نهایی فارسی دوازدهم
برای آمادگی امتحان فارسی، میتوانید کتابهای زیر را تهیه کنید:
- کتاب ماجراهای من و درسام فارسی دوازدهم (خیلی سبز)
- کتاب راه نهایی فارسی دوازدهم (دریافت)
- جزوه فارسی دوازدهم (الگو)
- کتاب فارسی دوازدهم (مبتکران)
- کتاب غول امتحان فارسی دوازدهم (مبتکران)
فراموش نکنید که بیشتر از مطالعه کتابهای مختلف، حل نمونهسوال و تمرین در موفقیت شما اثرگذار است. حل نمونه سوالات نهایی به اندازه مطالعه کتاب درسی و خواندن دروس امتحان اهمیت دارد، چون به مطالعه شما جهت میدهد و با مطالعه آنها، سوالات مهم و پرتکرار را پیدا میکنید. مشاورین ما از قبل از شروع امتحانات تمامی سوالات از سال ۱۳۹۸ را در تمامی نوبت ها برای شما جمعآوری کردهاند. برای دانلود نمونه سوالات امتحان نهایی فارسی ۳ کلیک کنید.
جمع بندی و مرور برای امتحان نهایی فارسی دوازدهم: شب امتحان چه کنیم؟
بعد از اینکه روش خواندن ادبیات برای امتحان نهایی را فهمیدید و دروس را بهصورت مبحثی مطالعه کردید، باید مطالب را جمعبندی کنید و آماده مرور آنها شوید. برای مرور درس فارسی نهایی، خلاصهبرداریهای خود را بخوانید. علاوهبر مطالعه خلاصهها، پیشنهاد میکنیم یک جزوه کامل و جمعوجور فارسی نهایی را نیز بررسی کنید تا همه نکات کتاب، برایتان مرور شوند. ما در نوتروفیل، یک جزوه کامل برای درس فارسی نهایی را تالیف کردهایم. این جزوه شامل بخش واژگان پرتکرار و کلیدی، املاء، آرایههای ادبی پرتکرار، تاریخ ادبیات و درنهایت بررسی درس به درس نظمها و نثرهای کلیدی به همراه بعضی نکات دستوری است. مطالعه این جزوه در شب امتحان، به شما در گرفتن نمره ۲۰ امتحان نهایی کمک میکند. برای دانلود جزوه امتحان نهایی ادبیات کلیک کنید.
جمعبندی: چگونه امتحان نهایی ادبیات 20 بگیریم؟
در این مطلب درباره روش خواندن فارسی برای امتحان نهایی صحبت کردیم. این درس در امتحان نهایی ضریب ۱۸/۶۴ داشته و اهمیت خیلی زیادی دارد؛ بنابراین آشنایی با بهترین روش خواندن فارسی برای امتحان، برای دانشآموزان بسیار مهم است. در این مقاله برای پاسخ به این سوال مهم که چگونه ادبیات را برای امتحان بخوانیم، روش مطالعه قلمرومحور را به شما معرفی کردیم. به کمک این روش، میتوانید هر درس را در ۳ قلمروی مهم زبانی، ادبی و فکری، بررسی کرده و مهارتهای مختلف را در آن تمرین کنید. برای مطالعه این درس در امتحان نهایی، مطالعه جزوههای جمعبندی، نمونهسوالات سالهای قبل و کتاب درسی را به شما پیشنهاد میکنیم.
سوالات متداول
از کدام بخشهای کتاب فارسی در امتحان نهایی سوال طراحی نمیشود؟
در روانخوانیها، شعرخوانیها و گنج حکمتها صرفا به معنا و املای واژگان و قلمرو فکری آنها بسنده میشود و از سایر قلمروها برای این بخشها سوال طراحی نمیشود.
آیا در املای امتحان نهایی فارسی، تشدید اهمیت دارد؟
خیر؛ در املای واژهها (تشدید) اهمیت املایی ندارد.
آیا گسسته یا پیوستهنویسی کلمات در نمره امتحان نهایی اثر دارد؟
خیر؛ گسسته یا پیوستهنویسی واژههایی که ساخت ترکیبی دارند (مانند کتابخانه یا کتابخانه)، یکسان است و اهمیت املایی ندارد.