رشته میکروبیولوژی یک گرایش از علم زیست شناسی است که وظیفه بررسی و مطالعه میکروارگانیسمها را بر عهده دارد. همانطور که از نام این رشته می‌توان متوجه شد، این رشته به طور مستقیم در ارتباط با میکروارگانیسمها و همچنین ارتباط میکروارگانیسمها با موجودات عالی‌تر مانند انسان، حیوانات و گیاهان است.
در ادامه پاسخ به سوال رشته میکروبیولوژی چیست باید به این نکته نیز اشاره کنیم که رشته میکروبیولوژی توانسته است به پیشگیری، کنترل و درمان بسیاری از بیماری‌های مرگبار عفونی کمک کند. این رشته سال‌ها است که یکی از رشته‌های پرطرفدار رشته تجربی بوده و در چند سال اخیر نیز به محبوبیت آن افزوده شده است.
ما در این مطلب قصد داریم به معرفی رشته میکروبیولوژی، بازار کار، وظایف یک میکروبیولوژیست و سایر موارد اینچنینی بپردازیم. لطفاً تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
معرفی رشته میکروبیولوژی
پس از پاندمی کرونا، مردم در تمام دنیا متوجه اهمیت غیر قابل انکار علم زیست شناسی و تمام گرایش‌های آن شدند. هدف از مطالعه میکروارگانیسمها و به طور کلی رشته میکروبیولوژی، شناخت جانداران میکروسکوپی و مسائل فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و ژنتیکی مختلف مربوط به آن‌ها است.
همچنین از آنجایی که نمی‌توان منکر تاثیرگذاری میکروارگانیسمها بر زندگی انسان‌ها یا جانوران دیگر شد، در نتیجه بخشی از فعالیت میکروبیولوژیست‌ها بررسی تاثیرگذاری آن‌ها بر زندگی و سلامت انسان‌ها است. میکروبیولوژیست‌ها همواره در تلاش هستند تا در سطوح مختلف در مورد میکروارگانیسمها به اطلاعاتی مانند آنچه در زیر به آن اشاره شده است دست یابند.
- اکولوژی و اپیدمیولوژی میکروب‌ها در سطح جامعه
- میکروب‌شناسی در سطح سلول
- میکروب‌شناسی در سطح پروتئین‌ها و ژن‌های میکروارگانیسمها
شایان ذکر است که تمامی میکروب‌ها فقط جنبه بیماری‌زایی ندارند، بلکه می‌توان از بسیاری از آن‌ها برای دست‌یابی به منافع مختلف استفاده کرد. از جمله موارد استفاده از میکروارگانیسمها شامل تولید غذا، صنعت، حفاظت از محیط زیست، تقویت سیستم ایمنی و گوارش بدن، پیشگیری و کنترل بیماری‌ها است.
وظایف یک میکروبیولوژیست
از جمله وظایفی که برای یک میکروبیولوژیست در نظر گرفته شده است، می‌توان به موارد بیان شده در زیر اشاره کرد.
- انجام آزمایش‌های مختلف به منظور شناسایی انواع میکروب‌ها
- بررسی و شناسایی میکروب‌ها با هدف کنترل بیماری‌های عفونی
- انجام پژوهش‌های مختلف در جهت کنترل کیفیت مواد غذایی و استفاده درست و بهینه از میکروارگانیسمها در صنایع غذایی
- انجام آزمایش‌های مختلف با هدف کنترل آلودگی‌های محیط زیست و شیوع مواد سمی با کمک میکروارگانیسمها
انجام درست و اصولی فرآیند انتخاب رشته به صورتی که پس از مدتی به پشیمانی منجر نشود و علاوه بر این، آینده شغلی داوطلب را تضمین کند، همواره یکی از دغدغه‌های داوطلبان کنکور بوده است. فواید و مزیت‌های کمک گرفتن از یک مشاور حاذق در حوزه کنکور بر هیچکس پوشیده نیست.
از جمله خدمات مربوط به مشاوره کمک به داوطلب برای انتخاب رشته است. در حقیقت از آنجایی که مشاوران کنکور به خوبی با رشته‌ها و بازار کار آن‌ها آشنا هستند و از طرف دیگر داوطلب خود و نقاط قوت او را نیز به خوبی می‌شناسند، در نتیجه، بیشتر و بهتر از سایر افراد می‌توانند به داوطلب در زمان انتخاب رشته کمک کنند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد خدمات مشاوره ما به صفحه مشاوره کنکور تجربی مراجعه کنید.
دروس رشته میکروبیولوژی در دوره کارشناسی
اگر برای شما نیز سوالاتی مانند، رشته میکروبیولوژی چند ترم است و یا رشته میکروبیولوژی چند سال است پیش آمده است بهتر است این بخش را به دقت مطالعه کنید. دانشجویان کارشناسی میکروبیولوژی نیز مانند سایر رشته‌های دیگر باید ۱۳۲ واحد درسی را طی ۴ سال معادل با ۸ ترم بگذرانند. در جدول زیر لیست دروس عمومی، اختصاصی و اختیاری رشته میکروبیولوژی را شرح داده‌ایم.
دروس عمومی | مبانی نظری اسلام، اخلاق، انقلاب، تاریخ و تمدن اسلام، آشنایی با منابع اسلام، ادبیات فارسی، زبان انگلیسی، تربیت بدنی. |
| دروس تخصصی | میکروبیولوژی محیطی، باکتری شناسی، قارچ‌شناسی، میکروبیولوژی صنعتی، بیوشیمی فیزیک، مبانی فیزیولوژی گیاهی، ایمونولوژی، تکامل، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوفیزیک، شیمی عمومی، زیست گیاهی، فیزیک، بیوشیمی، زیست‌شناسی جانوری، زبان تخصصی، باکتری‌شناسی، میکروبیولوژی غذایی، پروتوزئولوژی، اکثر این دروس دارای واحد عملی آزمایشگاه نیز هستند. |
| دروس اختیاری | زیست‌شناسی مولکولی، ویروس شناسی، زیست شناسی پرتوی، ژنتیک، آزمایشگاه ژنتیک، مبانی فیزیولوژی جانوری، میکروبیولوژی، اکولوژی عمومی، ریاضی عمومی، شیمی آلی، بیوشیمی، آمار زیستی، زیست شناسی سلولی. |
یکی از بهترین و با ارزش‌ترین اقداماتی که در چند سال اخیر برای داوطلبان ارائه شده است، خدمات مربوط به پنل تخمین رتبه است. در حقیقت دانش‌آموز از طریق این پنل می‌تواند دریابد که برای قبولی در رشته مورد علاقه خود به چه درصد و ترازی در هر درس احتیاج دارد. حتی دانش‌آموزان می‌توانند با وارد کردن درصد‌های خود در این پنل متوجه شوند که حدوداً در چه رشته و دانشگاهی قبول خواهند شد و بر این اساس به مطالعه و برنامه ریزی با هدف بهبود شرایط خود بپردازند.
بازار کار رشته میکروبیولوژی
ممکن است برای شما این سوال ایجاد شود که رشته میکروبیولوژی چه شغلی دارد و یا شغل‌ها و محیط‌های کاری که یک میکروبیولوژیست می‌تواند در آن‌ها مشغول شود، شامل چه مواردی است. یک میکروبیولوژیست می‌تواند در مشاغل اشاره شده در زیر فعالیت کند.
- آزمایشگاه‌های طبی
- سازمان‌های حوزه بهداشت و درمان
- پژوهشگاه‌های نفت
- آزمایشگاه‌های پاتولوژی
- آزمایشگاه‌های میکروب‌شناسی
- سازمان محیط زیست
- شرکت‌های تولید کننده یا واردکننده تجهیزات آزمایشگاهی
- پژوهشگاه‌ها
این رشته تشابه زیادی با رشته علوم آزمایشگاهی دارد؛ اما باید بدانید که میکروبیولوژی در واقع از رشته‌های علوم پایه است که وزارت علوم آن را ارائه می‌کند. اما رشته علوم آزمایشگاهی که حالت کلی‌تری دارد، از رشته‌های پیراپزشکی است که در دانشکده‌های بهداشت یا پزشکی و زیر نظر وزارت بهداشت ارائه می‌شود.
شرایط ادامه تحصیل فارغ التحصیلان رشته میکروبیولوژی + گرایش های کارشناسی ارشد
باید بدانید که رشته میکروبیولوژی در مقطع کارشناسی هیچ گرایشی نداشته و به صورت عمومی ارائه می‌شود. اما در تحصیلات تکمیلی و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا دارای چند گرایش مختلف است. این گرایش‌ها عبارتند از:
- رشته میکروبیولوژی پزشکی
- میکروبیولوژی غذایی
- میکروبیولوژی صنعتی
رشته میکروبیولوژی مناسب چه کسانی است؟
بسیاری از افراد معتقدند که برای موفقیت در رشته میکروبیولوژی باید مهارت‌ها و توانایی‌هایی را داشته باشید و بتوانید آن‌ها را در خود بهبود ببخشید. از جمله مهارت‌های لازم برای موفقیت در رشته میکروبیولوژی عبارتند از:
توانایی‌های درسی
دروس اصلی برای رشته میکروبیولوژی در دبیرستان زیست، شیمی و زمین‌شناسی هستند و تسلط بر این سه درس پایه‌های علمی شما در دانشگاه را تقویت می‌کند. علاوه براین، دروس دانشگاهی میکروبیولوژی هم نسبت به سایر رشته‌های زیست‌شناسی جنبه حفظی بیشتری دارند، پس باید با حفظ کردن مطالب کنار بیایید.
مهارت های فردی
ویژگی‌هایی مانند دقت بالا، پیگیر بودن و صبر زیاد نیز در این رشته بسیار حائز اهمیت هستند. به‌عنوان یک میکروبیولوژیست باید توانایی انجام کارهای انفرادی در شما وجود داشته باشد. علاوه بر این، توانایی تعامل و انجام کار گروهی به شما این قدرت را می‌دهد که با گروه‌های تحقیقاتی بزرگ کار کنید.
به عنوان یک داوطلب رشته تجربی همواره با این سوال از جانب بقیه مواجه بودم، آیا بهتر نبود رشته ریاضی می‌خواندی؟ و یا با شرکت در کنکور ریاضی حداقل در زمان انتخاب رشته، گزینه‌ها و دانشگاه‌های زیادی برای انتخاب پیش روی تو بود. بسیاری از افراد معتقدند که رشته‌های حوزه تجربی برخلاف دو گروه ریاضی و انسانی، از گستردگی و تنوع کمتری برخوردار هستند. در صورتی که شما نیز دوست دارید تا به‌عنوان داوطلب رشته تجربی با رشته‌های متنوع تجربی بیشتر آشنا شوید، می‌توانید به صفحه رشته های تجربی مراجعه کنید.
لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته میکروبیولوژی
دانشگاه های سراسری و آزاد هر ساله برای جذب دانشجویان در رشته میکروبیولوژی، ظرفیت‌هایی را ارائه می‌دهند. با این حال باید بدانید که این ظرفیت ها با توجه به سال ورودی داوطلبان، با یکدیگر متفاوت بوده و پذیرش در این دانشگاه ها امری ثابت و همیشگی نیست. بر اساس دفترچه کنکور سال 1402 دانشگاه‌های اشاره شده در زیر رشته میکروبیولوژی را در مقطع کارشناسی ارائه می‌کنند.
- دانشگاه غیرانتفاعی علم و هنر یزد
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید چمران
- دانشگاه شاهد تهران
- دانشگاه مازندران
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه الزهرا
- دانشگاه ملایر
- دانشگاه مراغه
- دانشگاه آزاد اسلامی
میکروبیولوژی؛ سفری به دنیای میکروب‌ها
ما در این مطلب تلاش کردیم، تا به طور جامع و کامل به معرفی رشته میکروبیولوژی، مشاغل و ویژگی‌هایی که یک میکروبیولوژیست باید داشته باشد، بپردازیم. نوتروفیل در این مسیر همراه و همقدم با شما است و به شما کمک می‌کند تا در این مسیر بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارید. در صورتی که شما پیشنهاد و یا سوالی در مورد رشته میکروبیولوژی دارید، می‌توانید در قسمت کامنت‌‌ها از ما بپرسید، مشاوران نوتروفیل به شما پاسخ خواهند داد.
سوالات متداول
میکروبیولوژی چیست؟
به عبارت ساده میکروبیولوژی دانش مطالعه و شناخت میکروب‌ها، تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات ناشی از آن‌ها در صنایع مختلف است.
آیا رشته میکروبیولوژی بدون کنکور هم پذیرش دارد؟
بله، بسیاری از دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و غیر انتفاعی تنها بر اساس سوابق تحصیلی و معدل دوره متوسطه در رشته میکروبیولوژی ثبت نام می‌کنند.
آیا رشته میکروبیولوژی و سلولی و مولکولی متفاوت هستند؟
بله، در واقع میکروبیولوژی یکی از گرایش‌های سلولی و مولکولی محسوب می‌شود.
