رشته حقوق | بررسی صفر تا صد

رشته حقوق، یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین رشته‌های علوم انسانی، نقشی اساسی در سازماندهی جوامع بشری ایفا می‌کند. این رشته با بررسی قوانین و مقررات حاکم بر روابط انسان‌ها، در جهت استقرار عدالت و حفظ نظم عمومی عمل می‌کند. فارغ‌التحصیلان این رشته در زمینه‌های مختلفی از جمله وکالت، قضاوت، سردفتری، مشاوره حقوقی و تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی فعالیت می‌کنند. 

در این مقاله در نوتروفیل قصد داریم به معرفی رشته حقوق از منظر صفر تا صد بپردازیم و به سوال رشته حقوق چیست پاسخ دهیم. در این راستا، به تعاریف و مفاهیم بنیادی این رشته، گرایش‌های مختلف آن، دروس تحصیلی، بازار کار، چالش‌ها و چشم‌اندازهای آینده آن خواهیم پرداخت؛ پس تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

معرفی رشته حقوق + معایب و مزایا

رشته حقوق یکی از رشته‌های علوم انسانی است که به مطالعه نظام‌های حقوقی، قوانین و مقررات می‌پردازد. رشته حقوق هم برای زنان و هم برای مردان یک رشته بسیار جذاب و گیرا است. دانشجویان این رشته با مفاهیمی مانند عدالت، آزادی، حقوق بشر و مسئولیت‌های مدنی و کیفری آشنا می‌شوند.

مزایای رشته حقوق: 

• بازار کار گسترده: فارغ التحصیلان رشته حقوق می‌توانند در مشاغل مختلفی مانند وکالت، قضاوت، سردفتری، کارشناسی حقوقی در سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی، تدریس و … مشغول به کار شوند.
• نقش مهم در جامعه: حقوقدانان نقش مهمی در برقراری عدالت و نظم در جامعه ایفا می‌کنند.
• مهارت‌های ارزشمند: فارغ التحصیلان این رشته مهارت‌های ارزشمندی مانند تجزیه و تحلیل، حل مسئله، استدلال و متقاعدسازی را کسب می‌کنند.

معایب رشته حقوق: 

• رقابت بالا: به دلیل تقاضای زیاد برای این رشته، رقابت برای ورود به دانشگاه و یافتن شغل در این زمینه بالا است.
• مطالعه زیاد: رشته حقوق نیاز به مطالعه زیاد و حفظ مطالب زیادی دارد.
• فشار کاری: وکلا و قضات با فشار کاری زیادی روبرو هستند.

مشاور تحصیلی می‌تواند نقشی کلیدی در راهنمایی و هدایت شما به منظور انتخاب رشته آگاهانه ایفا کند. پیشنهاد می‌کنیم در صفحه مشاوره کنکور انسانی با انواع خدمات مشاوره‌ای ما آشنا شوید.

وظایف یک حقوقدان 

حقوقدانان به عنوان متخصصان علوم حقوقی، نقشی کلیدی در نظام‌های حقوقی جوامع ایفا می‌کنند. وظایف و مسئولیت‌های این افراد را می‌توان به دو دسته کلی عمومی و تخصصی تقسیم کرد. 

وظایف عمومی شامل آشنایی عمیق با قوانین و مقررات، مهارت تحلیل و تفسیر قانون، توانایی تحقیق و پژوهش، تسلط بر فن نگارش و بیان، و پایبندی به اصول اخلاقی و حرفه‌ای می‌شود.

در حوزه وظایف تخصصی، حقوقدان با توجه به زمینه فعالیت خود، وظایف متعددی را بر عهده دارد. به‌عنوان مثال:

• وکلا به وکالت از موکلان خود در دعاوی مختلف
• مشاوران حقوقی به ارائه مشاوره در مسائل حقوقی
• حقوقدانان در قوه قضاییه به صدور رای و اجرای عدالت
• مدرسان دانشگاهی به تدریس دروس حقوقی و تربیت نسل‌های بعدی حقوقدانان می‌پردازند.

در کنار وظایف تخصصی، حقوقدانان در ترویج فرهنگ حقوقی و ارتقای آگاهی عمومی از قوانین نیز نقش دارند. همچنین، با انجام پژوهش‌های حقوقی و ارائه نظرات کارشناسی، در قانون‌گذاری و اصلاح قوانین نیز مشارکت می‌کنند.

نقش محوری حقوقدانان در تضمین عدالت، حفظ نظم عمومی و ایجاد جامعه‌ای قانون‌مدار، بر اهمیت و جایگاه این رشته در میان سایر رشته‌های علوم انسانی تأکید می‌کند.

چه درس‌هایی از دوره دبیرستان در رشته حقوق کاربردی تر هستند؟

برخی از درس‌هایی که در دوره دبیرستان برای رشته حقوق کاربردی‌تر هستند عبارتند از:

• دروس حقوقی: حقوق مدنی، حقوق جزا، حقوق اساسی
• دروس ادبیات: ادبیات فارسی، عربی
• دروس علوم اجتماعی: تاریخ، جامعه شناسی، فلسفه

دروس رشته حقوق در دوره کارشناسی (به همراه جدول)

شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که رشته حقوق چند واحد است؟ در پاسخ به این سوال شما باید بگوییم که رشته حقوق 140 واحد است. دروس رشته حقوق در دوره کارشناسی به دو دسته کلی دروس عمومی و دروس تخصصی تقسیم می‌شوند که در جدول زیر همگی آنها را برای شما آورده‌ایم.

ترم	درس	واحد	پایه/اصلی/اختیاری
1	مقدمه علم حقوق	2	پایه
1	حقوق بین الملل عمومی 1	2	پایه
1	حقوق اساسی 1	2	پایه
1	مقدم علم حقوق	2	پایه
1	تفسیر موضوعی قرآن	2	عمومی
1	اندیشه اسلامی 1	2	عمومی
1	انقلاب اسلامی ایران	2	عمومی
1	زبان فارسی	3	عمومی
1	تربیت بدنی	1	عمومی
2	حقوق بین الملل عمومی 2	2	پایه
2	حقوق اساسی 2	2	پایه
2	حقوق مالیه عمومی	2	پایه
2	حقوق اداری 1	2	پایه
2	اصول فقه 1	2	پایه
2	اندیشه اسلامی 2	2	عمومی
2	زبان انگلیسی عمومی	3	عمومی
2	دانش خانواده و جمعیت	2	عمومی
3	قواعد فقه (1) مدنی	1	اصلی
3	حقوق اساسی (2)	2	اصلی
3	حقوق اساسی (3)	2	اصلی
3	حقوق سازمانهای بین المللی	2	اصلی
3	حقوق بین الملل خصوصی (1)	2	اصلی
3	حقوق کار	2	اصلی
3	حقوق اداری (2)	2	اصلی
3	اصول فقه (2)	2	اصلی
3	حقوق بشر در اسلام	2	اصلی
4	قواعد فقه (2) جزایی	1	اصلی
4	حقوق تجارت (2) شرکت ها	2	اصلی
4	حقوق تجارت (3) اسناد تجاری	2	اصلی
4	حقوق تجارت (4) ورشکستگی	2	اصلی
4	آیین دادرسی مدنی 1	2	اصلی
4	حقوق مدنی (2) اموال و مالکیت	2	اصلی
4	حقوق جزا 1	2	اصلی
4	حقوق مدنی (1) اشخاص و حمایت از محجورین	2	اصلی
4	تاریخ حقوق	2	اصلی
4	منطق حقوق	2	اصلی
4	تربیت بدنی1	1	عمومی

توجه کنید که دروس اختیاری در این جدول آورده نشده است. ممکن است در دانشگاه‌های مختلف، عناوین و تعداد واحدها کمی متفاوت باشد.

بازار کار رشته حقوق و آینده شغلی 

همان‌طور که اشاره شد بازار کار رشته حقوق، ابعاد گسترده و متنوعی دارد. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در زمینه‌های مختلفی از جمله بخش دولتی، بخش خصوصی، نهادهای مدنی و بین‌المللی مشغول به کار شوند. برخی از شغل‌های رشته حقوق عبارتند از:

• وکالت دادگستری: وکلا به عنوان مدافعان حقوق موکلان خود در مراجع قضایی، نقش مهمی در نظام حقوقی ایفا می‌کنند.
• قضاوت: قضات رسیدگی به دعاوی و صدور رای را در دادگاه‌ها و محاکم قضایی بر عهده دارند.
• سردفتری اسناد رسمی: سردفتران با تنظیم و ثبت اسناد و مدارک رسمی، به تثبیت حقوق افراد و نظم عمومی کمک می‌کنند.
• مشاوره حقوقی: مشاوران حقوقی با ارائه مشاوره به افراد و سازمان‌ها در زمینه‌های مختلف حقوقی، به آنها در پیشگیری از دعاوی و احقاق حقوقشان یاری می‌رسانند.
• کار در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی: فارغ‌التحصیلان رشته حقوق می‌توانند در مشاغل مختلفی در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی از جمله قوه قضاییه، وزارت دادگستری، وزارت امور خارجه و … مشغول به کار شوند.
• کار در موسسات حقوقی و شرکت‌های خصوصی: فارغ‌التحصیلان رشته حقوق می‌توانند در موسسات حقوقی و شرکت‌های خصوصی به عنوان وکیل، مشاور حقوقی، کارشناس حقوقی و … مشغول به کار شوند.
• تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی: فارغ‌التحصیلان رشته حقوق با کسب شرایط لازم می‌توانند به تدریس دروس حقوقی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بپردازند.

آینده شغلی رشته حقوق

با توجه به نقش کلیدی حقوق در جوامع، پیش‌بینی می‌شود که تقاضا برای فارغ‌التحصیلان رشته حقوق در آینده نیز همچنان بالا باشد. علاوه بر این، رشد روزافزون تعاملات بین‌المللی و پیچیده‌تر شدن روابط حقوقی، نیاز به متخصصان حقوقی را در زمینه‌های مختلفی از جمله حقوق تجارت بین‌الملل، حقوق بشر و حقوق مالکیت فکری افزایش خواهد داد.

البته، موفقیت در بازار کار رشته حقوق به عوامل متعددی از جمله مهارت‌های فردی، تجربه کاری، روابط و پشتکار بستگی دارد. فارغ‌التحصیلان این رشته با کسب دانش و مهارت‌های لازم و ارتباط موثر با جامعه، می‌توانند فرصت‌های شغلی مناسبی برای خود ایجاد کنند.

در کنار فرصت‌های شغلی متعدد، رشته حقوق از نظر امنیت شغلی، امکان ارتقا و پیشرفت و همپنین پرستیژ اجتماعی بسیار در خور توجه است. با توجه به موارد ذکر شده، رشته حقوق می‌تواند انتخاب مناسبی برای افرادی باشد که به عدالت، قانون و حقوق انسان‌ها علاقه‌مند هستند و به دنبال چالش‌ها و مسئولیت‌های یک شغل حقوقی می‌باشند. البته در مواردی شغل های رشته حقوق در ایران برای خانم‌ها کمی محدودتر از آقایان است.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله کامل‌ترین لیست رشته های انسانی برای کنکور 1403 را ببینید تا با دید بهتری بتوانید انتخاب رشته کنید.

درآمد رشته حقوق

میزان درآمد یک حقوقدان به عوامل مختلفی مانند سابقه کار، تخصص، محل کار و نوع شغل بستگی دارد. وکلا و قضات از جمله پردرآمدترین حقوقدانان هستند و به‌طور کلی رشته حقوق در ایران یک رشته بسیار پول‌ساز است.

شرایط ادامه تحصیل فارغ التحصیلان رشته حقوق + گرایش های کارشناسی ارشد

فارغ التحصیلان کارشناسی رشته حقوق می‌توانند با شرکت در آزمون کارشناسی ارشد و کسب نمره قبولی، در یکی از گرایش‌های مختلف کارشناسی ارشد رشته حقوق ادامه تحصیل دهند.

گرایش‌های کارشناسی ارشد رشته حقوق

اگر این سوال برای شما پیش آمده است که رشته حقوق چند شاخه دارد؟ باید بگوییم که دانشگاه‌های مختلف، گرایش‌های متعددی را در مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق ارائه می‌کنند. برخی از گرایش‌های رایج این رشته عبارتند از:

• حقوق خصوصی: این گرایش به بررسی قواعد و مقررات حاکم بر روابط اشخاص می‌پردازد.
• حقوق جزا و جرم شناسی: این گرایش به بررسی جرم، مجرم، مجازات و سیستم‌های کیفری می‌پردازد.
• حقوق عمومی: این گرایش به بررسی قواعد و مقررات حاکم بر روابط دولت با افراد و روابط دولت با سایر دولت‌ها می‌پردازد.
• حقوق بین الملل: این گرایش به بررسی قواعد و مقررات حاکم بر روابط بین دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی می‌پردازد.
• فقه و مبانی حقوق اسلامی: این گرایش به بررسی منابع فقهی حقوق اسلامی و مبانی نظری آن می‌پردازد.
• حقوق بشر: این گرایش به بررسی حقوق و آزادی‌های بنیادی انسان‌ها و راهکارهای حمایت از آنها می‌پردازد.
• حقوق تجارت: این گرایش به بررسی قواعد و مقررات حاکم بر روابط تجاری بین اشخاص می‌پردازد.
• آیین دادرسی: این گرایش به بررسی قواعد و مقررات حاکم بر نحوه رسیدگی به دعاوی در مراجع قضایی می‌پردازد.

ادامه تحصیل رشته حقوق در مقطع دکتری

فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد رشته حقوق می‌توانند با شرکت در آزمون دکتری تخصصی و کسب نمره قبولی، در یکی از گرایش‌های مختلف دکتری تخصصی رشته حقوق ادامه تحصیل دهند. شرایط و ضوابط آزمون دکتری تخصصی مشابه آزمون کارشناسی ارشد است.

رشته حقوق برای مهاجرت مناسب است؟

بله، مهاجرت با رشته حقوق  ممکن است. فارغ التحصیلان رشته حقوق می‌توانند با گذراندن دوره‌های لازم و اخذ پروانه وکالت در کشور مقصد، به عنوان وکیل مشغول به کار شوند. همچنین می‌توانند در سازمان‌های بین‌المللی و یا نهادهای حقوق بشری فعال در کشور مقصد مشغول به کار شوند.

البته، شرایط مهاجرت با توجه به کشور مقصد و قوانین آن کشور متفاوت است. به همین دلیل، برای کسب اطلاعات دقیق‌تر در این زمینه، باید به منابع معتبر و یا متخصصان مهاجرت مراجعه کنید.

رشته حقوق مناسب چه کسانی است؟ 

رشته حقوق برای افرادی مناسب است که از توانایی‌های زیر برخوردار باشند:

• مهارت تحلیل و حل مسئله: حقوقدانان باید بتوانند مسائل حقوقی را به طور دقیق تحلیل کرده و راه حل‌های مناسب برای آنها ارائه دهند.
• مهارت استدلال و متقاعدسازی: حقوقدانان باید بتوانند در دادگاه‌ها و مراجع قضایی از موکلان خود دفاع کرده و آنها را متقاعد کنند.
• مهارت نویسندگی و نگارش: حقوقدانان باید بتوانند قراردادها، اسناد حقوقی و لایحه‌های دفاعیه را به طور دقیق و صحیح تنظیم کنند.
• مهارت تحقیق: حقوقدانان باید بتوانند برای حل پرونده‌های حقوقی، به منابع مختلف مراجعه کرده و اطلاعات لازم را جمع آوری کنند.
• مهارت برقراری ارتباط: حقوقدانان باید بتوانند با موکلان، قضات، وکلا و سایر افراد فعال در این حوزه ارتباط موثر برقرار کنند.

لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته حقوق

رشته حقوق در اکثر دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی ایران ارائه می‌شود. برخی از دانشگاه‌های برتر که این رشته را ارائه می‌کنند عبارتند از: 

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی
• دانشگاه علامه طباطبایی
• دانشگاه تربیت مدرس
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه شیراز
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه مشهد

شما می‌توانید برای تخمین رتبه کنکور خود و اطلاع از اینکه در کدام دانشگاه احتمال پذیرش‌تان بیشتر است از طریق پنل تخمین رتبه نیز اقدام کنید.

نظر دانشجویان رشته حقوق درباره این رشته

 در ادامه مصاحبه یک مشاور با یکی از دانشجویان رشته حقوق در ارتباط با این رشته را برای شما آورده‌ایم:

سوال: چرا رشته حقوق را انتخاب کردید؟

جواب: من به عدالت و قانون علاقه زیادی دارم. به نظرم حقوقدانان می‌توانند نقش مهمی در برقراری عدالت در جامعه ایفا کنند.

سوال: درس‌های رشته حقوق را چطور می‌دانید؟

جواب: درس‌های این رشته بسیار جالب و کاربردی هستند. البته مطالعه زیادی نیاز دارند و بعضی از آنها هم کمی سخت هستند.

سوال: به نظر شما بازار کار برای فارغ التحصیلان رشته حقوق چطور است؟

جواب: بازار کار برای این رشته خوب است، اما رقابت برای پیدا کردن شغل مناسب هم زیاد است. به نظرم اگر کسی در این رشته موفق شود، می‌تواند آینده شغلی خوبی داشته باشد.

سوال: چه توصیه‌ای به کسانی که می‌خواهند رشته حقوق را انتخاب کنند دارید؟

جواب: اول از همه باید به عدالت و قانون علاقه داشته باشند. همچنین باید آماده مطالعه زیاد و تحمل فشار کاری باشند. علاوه بر این، داشتن مهارت‌های ارتباطی و توانایی حل مسئله نیز برای موفقیت در این رشته بسیار مهم است.

سخن پایانی

رشته حقوق، رشته‌ای پویا، چالش برانگیز و با پرستیژ است که می‌تواند فرصت‌های شغلی متنوعی را برای فارغ‌التحصیلان خود فراهم کند. اگر به عدالت، انصاف، استدلال منطقی و کمک به دیگران علاقه دارید، رشته حقوق انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود. البته، موفقیت در این رشته نیاز به تلاش، پشتکار و تعهد زیادی دارد. اگر سوال یا ابهامی در مورد این رشته دارید در نظرات بپرسید؛ مشاوران نوتروفیل پاسخگوی شما خواهند بود.

سوال متداول