رشته مهندسی انرژی با ترکیب دانش ترمودینامیک، مکانیک، برق و شیمی، به دنبال راه‌حل‌هایی برای معضلات بزرگ بشریت است. مهندسان انرژی نیز نبض تپنده‌ی صنایع نفت، گاز، برق و ساختمان‌ها هستند و با بهینه‌سازی مصرف و تولید انرژی، نقشی اساسی در حفظ منابع طبیعی و پویایی اقتصاد ایفا می‌کنند.
اما داستان مهندسی انرژی فراتر از صرفا تامین انرژی است. این رشته، دریچه‌ای به‌سوی دنیای نوآوری و اختراعاتی است که می‌تواند آینده‌ی بشریت را متحول کند. از توسعه‌ی منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک تا طراحی سیستم‌های هوشمند مدیریت مصرف، مهندسان انرژی در خط مقدم جبهه‌ی مبارزه با تغییرات اقلیمی و خلق دنیایی پایدار برای نسل‌های آینده قرار دارند.
اگر به دنبال چالشی بزرگ، فرصتی برای نجات زمین و خلق دنیایی نو هستید، مهندسی انرژی دروازه‌ی ورود شما به دنیایی پر از هیجان و نوآوری است.
رشته مهندسی انرژی چیست؟ به چه توانایی‌هایی نیاز دارد؟
مهندسی انرژی، حوزه‌ای میان‌رشته‌ای است که به تولید، تبدیل، انتقال، توزیع و مصرف انرژی می‌پردازد. هدف اصلی این رشته، تامین نیازهای انرژی جوامع به طور پایدار، کارآمد و با کمترین آسیب به محیط‌زیست است.
دانشجویان این رشته با مفاهیمی مانند ترمودینامیک، مکانیک سیالات، انتقال حرارت، مبدل‌های انرژی، سیستم‌های الکتریکی، اقتصاد انرژی و مدیریت مصرف آشنا می‌شوند و در نهایت می‌توانند در زمینه‌های مختلفی از جمله موارد زیر فعالیت کنند:
- طراحی و ساخت نیروگاه‌های حرارتی، آبی و اتمی
- سیستم‌های گرمایشی و تهویه مطبوع
- بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها و صنایع
- انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی و زمین گرمایی
- شبکه‌های برق و سیستم‌های انتقال انرژی
- مدیریت و برنامه‌ریزی در حوزه انرژی
این رشته که ترکیبی از رشته‌های مکانیک، مهندسی برق، مهندسی صنایع، اقتصاد و… است فقط از بین بچه‌های گروه آزمایشی ریاضی دانشجو می‌پذیرد. پس اگر به حوزه‌های نام برده علاقه دارید، بهتر است به کمک یک مشاور کاربلد، از همین حالا هدف‌گذاری کنید. در صفحه مشاوره کنکور ریاضی توضیح دادیم که مشاوران نوتروفیل با چه روش‌هایی در مسیر کنکور به شما کمک می‌کنند.
توانایی‌های مورد نیاز برای رشته مهندسی انرژی
رشته مهندسی انرژی که از سال 1372 در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران افتتاح شد، به عنوان رشته‌ای نوین و میان رشته‌ای نیاز به مهارت‌های متعددی دارد. در واقع شما برای موفقیت در این رشته مجبورید با زیرکی تمام، توانایی‌های مختلف را یاد گرفته و با هم ترکیب کنید. بر اساس تجربه فارغ‌التحصیلان این رشته و نظرات درباره رشته مهندسی انرژی مواد، موارد زیر بخشی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که برای دانشجویان این رشته مفید است:
- مهندسان انرژی باید بتوانند داده‌ها را تجزیه و تحلیل کرده و از آنها برای حل مسائل پیچیده در حوزه انرژی استفاده کنند.
- یافتن راه‌حل‌های جدید برای چالش‌های انرژی به خلاقیت و نوآوری نیاز دارد.
- مهندسان انرژی باید بتوانند مسائل مختلف را به طور منطقی و گام‌به‌گام حل کنند.
- بسیاری از پروژه‌های مهندسی انرژی به صورت تیمی انجام می‌شود، بنابراین مهارت کار تیمی و ارتباطی قوی برای این رشته ضروری است.
- مهندسی انرژی بر پایه مفاهیم ریاضی و علوم پایه مانند فیزیک و شیمی استوار است، بنابراین تسلط بر این دروس برای موفقیت در این رشته ضروری است.
- مهندسی انرژی ارتباط تنگاتنگی با مسائل زیست‌محیطی دارد، بنابراین علاقه به این موضوع برای دانشجویان این رشته ضروری است.
علاوه بر موارد فوق، تسلط بر زبان انگلیسی و استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری مرتبط با مهندسی انرژی نیز برای دانشجویان این رشته مفید خواهد بود. البته در مقاله رشته های ریاضی فیزیک توضیح دادیم که اغلب رشته‌های مهندسی نیاز به سطح زبان و کامپیوتر بالا دارند.
لیست دروس کارشناسی رشته مهندسی انرژی
کارشناسی مهندسی انرژی که طی 4 سال و 8 ترم برگزار می‌شود؛ شامل 138 واحد از دروس عمومی و تخصصی است. این رشته در مقطع کارشناسی گرایش خاصی ندارد و مجموع واحدهای آن را می‌توان در 5 دسته زیر تقسیم بندی کرد:
- درس‌های عمومی 20 واحد
- درس‌های پایه 35 واحد
- درس‌های اصلی 63 واحد
- درس‌های انتخابی 16 واحد
- کارآموزی و پروژه 4 واحد
| لیست دروس کارشناسی رشته مهندسی انرژی | |||
| درس‌های پایه | ریاضی عمومی | فیزیک 1 | آزمایشگاه فیزیک 1 |
| آزمایشگاه فیزیک 2 | فیزیک 2 | ریاضی عمومی 2 | |
| شیمی عمومی | آزمایشگاه شیمی عمومی | معادلات دیفرانسیل | |
| مبانی برنامه‌سازی کامپیوتر | محاسبات عددی | آمار و احتمالات مهندسی | |
| مبانی اقتصاد | اقتصادسنجی | ||
| درس‌های اصلی | استاتیک | ترمودینامیک مهندسی 1 | ترمودینامیک مهندسی 2 |
| مکانیک سیالات | آزمایشگاه مکانیک سیالات | انتقال حرارت | |
| آزمایشگاه انتقال حرارت | سیستم‌های انرژی الکتریکی 1 | سیستم‌های انرژی الکتریکی 2 | |
| آزمایشگاه سیستم‌های انرژی الکتریکی | مقاومت مصالح و علم مواد | ریاضی مهندسی | |
| کنترل | آزمایشگاه کنترل | مبانی تحلیل سیستم‌های انرژی | |
| برنامه‌ریزی ریاضی | مبانی انرژی‌های تجدیدپذیر | تبدیل انرژی | |
| مبانی انتگراسیون فرآیند | ممیزی انرژی | آثار زیست‌محیطی انرژی | |
| اقتصاد انرژی | آزمایشگاه ممیزی انرژی | نقشه‌کشی صنعتی | |
| زبان تخصصی | |||
| درس‌های انتخابی | انرژی خورشیدی | انرژی باد | انرژی زیست توده |
| انرژی زمین گرمایی | فناوری هیدروژن و پیل سوختی | مبانی انرژی هسته‌ای | |
| اصول کار نیروگاه‌های حرارتی | مبانی قابلیت اطمینان و تحلیل ریسک | اصول کار نیروگاه‌های آبی | |
| سیستم‌های تولید هم‌زمان | اصول کارایی انرژی | مبانی سیاست‌گذاری انرژی | |
| مقدمه‌ای بر تحلیل اکسرژی | مهندسی فرآورش، انتقال و توزیع نفت و گاز | آز – سیستم‌های خورشیدی | |
| آز – هیدروژن و پیل سوختی | مباحث ویژه مهندسی انرژی | ||
همان‌طور که گفتیم این رشته ترکیبی از رشته‌های دیگر بوده و دروس آن نیز تا جایی میان‌رشته‌ای انتخاب شده‌اند. برای مثال دروس ترمودینامیک 1 و 2 با رشته مهندسی مکانیک و شیمی مشترک است و درس سیستم‌های انرژی از بین دروس مهندسی برق برداشته شده است.
همچنین حدود 15 الی 20 واحد رشته مهندسی انرژی با رشته اقتصاد مدیریت مشترک بوده و واحدهایی نیز متناسب با منابع روز دنیا طراحی شده‌اند. اگر مقاله رشته مهندسی نفت را مطالعه کنید، شاید برخی واحدهای مشترک با مهندسی انرژی نیز به چشمتان بخورد.
شرایط ادامه تحصیل رشته مهندسی انرژی و گرایش‌ها
در حال حاضر این رشته در اغلب دانشگاه های دارای رشته مهندسی انرژی، تا مقطع دکترا دانشجو می‌پذیرد.
گرایش‌های کارشناسی‌ارشد مهندسی انرژی عبارت‌اند از:
- سیستم‌های انرژی
- انرژی فناوری‌های انرژی
- رشته مهندسی انرژی و محیط زیست
بهترین گرایش مهندسی انرژی با توجه به توانایی و استعدادهای شما مشخص می‌شود؛ بنابراین قبل از شرکت در آزمون کارشناسی‌ارشد و انتخاب گرایش مد نظرتان از اساتید و فارغ‌التحصیلان این رشته مشورت بگیرید. همچنین برای مقطع دکترا مهندسی انرژی نیز 3 گرایش زیر ارائه می‌شود:
- مدل سازی انرژی
- فناوری انرژی
- انرژی و محیط زیست
بازار کار و فرصت‌های شغلی که برای فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی انرژی وجود دارد؟
با توجه به افزایش تقاضا برای انرژی، گرایش به سمت استفاده از منابع تجدیدپذیر و نیاز به ارتقای بهره‌وری در مصرف انرژی، فرصت‌های شغلی متعددی برای فارغ‌التحصیلان این رشته در بخش‌های دولتی و خصوصی وجود دارد. به همین دلیل بازار کار رشته‌ی مهندسی انرژی در ایران روبه‌رشد است.
برخی از زمینه‌های شغلی که فارغ‌التحصیلان مهندسی انرژی می‌توانند در آنها فعالیت کنند عبارت‌اند از:
- وزارت نیرو: در بخش‌های مختلفی مانند تولید، انتقال و توزیع برق، احداث نیروگاه‌ها، مدیریت شبکه برق و بهینه‌سازی مصرف انرژی
- وزارت نفت: در قسمت‌های متعدد این سازمان از جمله استخراج، فرآوری و پالایش نفت و گاز، احداث و بهره‌برداری از پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌های سیكله ترکیبی، طراحی و ساخت خطوط لوله و صادرات نفت و گاز
- سازمان انرژی‌های نو ایران: در زمینه توسعه و استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند خورشیدی، بادی، زمین گرمایی و زیست‌توده
- شرکت‌های پیمانکاری: در زمینه طراحی، اجرا و نظارت بر پروژه‌های مرتبط با انرژی مانند نیروگاه‌ها، شبکه‌های برق، سیستم‌های گرمایشی و تهویه مطبوع و پروژه‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر
- بخش خصوصی: در شرکت‌های مختلفی که در زمینه تولید و مصرف انرژی فعالیت می‌کنند؛ مانند صنایع فولاد، سیمان، پتروشیمی و ساختمان‌ها
علاوه بر موارد فوق، فارغ‌التحصیلان مهندسی انرژی می‌توانند با ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر به‌عنوان مدرس دانشگاه، محقق در مراکز تحقیقاتی و یا کارشناس در سازمان‌های دولتی و بین‌المللی مشغول به کار شوند. با این تفاصیل ظرفیت پذیرش رشته مهندسی انرژی برای خانم ها نیز درست به اندازه آقایان بوده و امکان اشتغال برای خانم‌ها و آقایان بالا است.
درامد مهندسی انرژی نیز با توجه به سابقه کار، تخصص، محل فعالیت و نوع کارفرما متفاوت است. بااین‌حال، به‌طورکلی سطح درآمد این رشته در مقایسه با سایر رشته‌های مهندسی در ایران قابل‌قبول است.
مهاجرت با رشته مهندسی انرژی
رشته مهندسی انرژی به دلیل ماهیت تخصصی و مرتبط با نیازهای اساسی جوامع، فرصت‌های مناسبی را برای مهاجرت به متقاضیان واجد شرایط ارائه می‌دهد.
تقاضا برای مهندسی انرژی در خارج از کشور در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه به دلیل افزایش مصرف انرژی، گرایش به سمت استفاده از منابع تجدیدپذیر و نیاز به ارتقای بهره‌وری در مصرف انرژی روبه‌رشد است.
به‌علاوه مهندسان انرژی در بسیاری از کشورها از سطح درآمد قابل‌قبولی برخوردار هستند و با کسب تجربه و تخصص بیشتر، می‌توانند به پست‌های مدیریتی در شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف دست پیدا یابند.
به‌این‌ترتیب مهاجرت با رشته مهندسی انرژی می‌تواند فرصت‌های عالی را برای پیشرفت شغلی، زندگی در محیطی با کیفیت بالا و تجربه فرهنگ‌های جدید به شما ارائه دهد. پس با بالا بردن سطح زبان و مهارت‌های مورد نیاز در این رشته، شانس پذیرش خود در سایر کشورها را بالا ببرید.
اگر به دنبال یک مهاجرت موفق هستید می‌توانید از همین حالا برای رشته مهندسی انرژی برنامه‌ریزی کنید و به کمک پنل تخمین رتبه نوتروفیل احتمال قبولی خود را در این رشته بسنجید.
برنامه ریزی شخصی سازی شده خود برای قبولی در رشته مهندسی انرژی را از نوتروفیل بخواهید
رشته مهندسی انرژی به‌عنوان یکی از جدیدترین رشته‌ها در حوزه انرژی در ایران آموزش داده می‌شود. سطح رقابت در این رشته که آینده کاری مناسب و درآمد بالایی دارد، از بسیاری رشته‌های مهندسی بیشتر است. به همین دلیل اگر قصد دارید شانس قبولی خود را بالا ببرید بهتر است با یک برنامه‌ریزی شخصی‌سازی‌شده و اصولی پیش روید.
مشاوران ما در نوتروفیل که از بین رتبه‌های برتر انتخاب شده‌اند، بهترین گزینه برای همراهی شما در مسیر کنکور هستند. پس همین حالا فرم موجود در صفحه را پر کنید تا کارشناسان ما دراسرع‌وقت با شما تماس بگیرند.
سوالات متداول
بهترین دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته مهندسی برق کدام‌اند؟
دانشگاه صنعتی امیرکبیر – تهران، دانشگاه صنعتی کرمانشاه، دانشگاه مهندسی فناوری‌های نوین – قوچان، دانشگاه صنعتی قم و…
بهترین گرایش رشته مهندسی انرژی کدام است؟
بهترین گرایش این رشته با توجه به توانایی و مهارت فرد مشخص می‌شود.
قبولی در رشته مهندسی انرژی از چه طریق است؟
برای تحصیل در این رشته حتما باید در کنکور سراسری رشته ریاضی فیزیک رتبه خوبی کسب کنید. البته این رشته در دانشگاه آزاد نیز با رتبه‌های پایین‌تری پذیرش دارد.
