تابه‌حال بلند بلند مطلبی را خوانده‌اید؟ احتمالا متوجه شده‌اید که چقدر سرعت خواندتان کندتر شده است. مقابله با کندخوانی یکی از دغدغه‌های مهمی است که حتی شما را در دوران بعد از کنکور رها نمی‌کند. اما مقابله با کندخوانی راه‌هایی دارد که استفاده از آنها می‌تواند به شما کمک کند، البته این راه‌ها بسته به علت کندخوانی متفاوت هستند.
تمرکز، اصلاح روش مطالعاتی، کاهش درون‌خوانی، مطالعه مفهومی، برنامه‌ریزی، تمرکز روی جملات به جای تک‌تک کلمات، کنار گذاشتن وسواس مطالعاتی ازجمله راه‌های مقابله با کندخوانی هستند که در ادامه تک‌تک این موارد را باهم بررسی خواهیم کرد. اما پیش از هرچیز باید پاسخ یک سوال مهم را پیدا کنید، آیا شما کندخوان هستید؟
آیا شما کندخوان هستید؟
یکی از سوالات مهمی که احتمالا شما هم با آن مواجه هستید این است که آیا کندخوان هستید؟ اول از همه باید بگوییم که جامعه ما به نسبت جوامع دیگر کندخوان است. مثلا میانگین سرعت خواندن در جامعه ما بین ۹۰ تا ۱۴۰ کلمه در دقیقه است. درحالی‌که، در برخی کشورها مانند ژاپن، کودکان می‌توانند تا ۴۰۰ کلمه در دقیقه بخوانند. پس باید بدانید اگر کندخوان هستید در مواجه با این مشکل تنها نیستید و بسیاری از دوستانتان هم همین مشکل را دارند. آنچه شما را برنده این بازی میکند زودتر رفع کردن این مشکل است. به‌علاوه پیش از برچسب زدن به خودتان ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید دلیل نرسیدن به برنامه مطالعاتی‌تان کندخوانی است یا علت دیگری دارد!
برای اندازه‌گیری سرعت خواندن، شما باید با شروع خواندن یک متنی که پیشتر آن را نخوانده‌اید، با سرعت عادی به گونه‌ای که مطلب را درک کنید، چند پاراگراف را بخوانید. همزمان زمان‌سنج خود را هم فعال کنید و مدت زمان خواندن خود را ثبت کنید. سپس تعداد کلماتی که خوانده‌اید را محاسبه کنید و به واحد زمان خود به ثانیه تقسیم کنید و سپس عدد حاصل را در ۶۰ ضرب کنید.
معمولاً افراد با سرعت کمتر در بازه یک دقیقه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کلمه را می‌خوانند ولی افراد با سرعت خواندن مناسب می‌توانند تا ۴۰۰ کلمه در دقیقه را بخوانند و افراد با سرعت خواندن بالا عموماً بیش از ۸۰۰ کلمه در دقیقه را هم می‌توانند بخوانند و یادگیری آنها بیش از ۸۰ درصد است. حالا که متوجه شدید که کندخوان هستید یا خیر، وقت آن است بدانید چرا کندخوان هستید!
علل کندخوانی را می‌شناسید؟
هرچیزی علتی دارد و کندخوانی هم علل گوناگونی دارد. برای اینکه راحت‌تر این علل را بررسی کنیم و هرچه سریع‌تر به اصل ماجرا برسیم همه این علل و توضیح کوتاهی در مورد آنها را در جدول زیر آورده‌ایم.
| علت | توضیح |
| کلمه‌خوانی | کسانی که درگیر این مشکل هستند به‌جای تمرکز روی جملات، روی کلمات تمرکز می‌کنند. |
| بلندخوانی | سرعت حرف‌زدن بسیار کمتر از مطالعه بدون بلندخوانی است و این یک دلیل مهم برای کندخوانی است. |
| لب‌خوانی | لب‌خوانی هم تقریبا مانند بلندخوانی است و سرعت مطالعه را کاهش می‌دهد. |
| برگشت چشمی | همانطور که از اسمش پیدا است، برخی افراد هنگام مطالعه دائم به کلمات قبل برمیگردند و ناخودآگاه دوباره شروع به مطالعه جملاتی می‌کنند که خوانده‌اند. |
| گم‌کردن خطوط | همانطور که از اسمش پیدا است، بعضی از افراد هنگام مطالعه خطی که می‌خوانند را گم می‌کنند و به همین دلیل دوباره مجبور هستند جملات را مرور کنند. |
| داشتن وسواس در هنگام مطالعه | بعضی از دانش‌آموزان حساسیت زیادی روی مطالبی که خوانده‌اند دارند و چون احساس می‌کنند مطالب را خوب یاد نگرفته‌اند دوباره آن را مرور می‌کنند. |
| عدم داشتن آگاهی از روش مطالعه | باید بدانید که هر درسی برمبنای ماهیتش روش مطالعاتی خاصی دارد. شما نمی‌توانید ریاضی را مانند ادبیات بخوانید پس باید بین نحوه خواندن دروس مختلف تفاوت قائل شوید. |
| مطالعه با صدای بلند و راه‌رفتن | این مدل از مطالعه به‌صورت ناخودآگاه انرژی زیادی از شما می‌گیرد و سرعت مطالعه را به شدت کاهش می‌دهد. |
| عدم برنامه‌ریزی | اگر برنامه‌ریزی مناسبی نداشته باشید ممکن است برای یک درس بیش از اندازه وقت بگذارید و به مطالعه بقیه دروس نرسید. |
| نادیده‌گرفتن ارزش مباحث | هر مبحث و البته هر درسی بودجه‌بندی خاصی دارد. بدون توجه به این موارد امکان درست برنامه‌ریزی درسی و گرفتن نتیجه مناسب میسر نیست. |
| درون‌خوانی | شنیدن صدای کلمات در ذهن درون‌خوانی نام دارد که انرژی زیادی را تلف میکند. شاید نتوان این موضوع را به‌طور کامل حذف کرد ولی می‌توان آن را کمتر کرد. |
| عدم داشتن تعادل در مطالعه | برای اطمینان از یادگیری درست یک مبحث نیاز ندارید آن را برای چند بار مطالعه کنید. |
راهکارهای مقابله با کندخوانی
خب حالا رسیدیم به اصل مطلب، یعنی مقابله با کندخوانی! همانطور که در بالا دیدیم علل مختلفی پشت کندخوانی قرار دارد. در این قسمت راه‌هایی عملی برای مقابله با کندخوانی را معرفی می‌کنیم تا دیگر نگران این موضوع نباشید. اما اگر می‌خواهید درس‌هایتان را سریع‌تر از سایر دوستانتان برای کنکور بخوانید یا درواقع برای کنکور تندخوان شوید، تکنیک‌های تکمیلی وجود دارند که به‌کارگرفتن آنها به شما کمک خواهد کرد. شما برای یادگرفتن این تکنیک‌ها فقط کافی است مقاله روش تندخوانی برای کنکور را بخوانید.
1. مطالعه مفهومی
می‌دانیم که در مدرسه بیشتر روی حفظ‌کردن مطلب تاکید شده است ولی شما برای یک مطالعه باکیفیت نیاز دارید تا به مفهومی خواندن مطالب رو بیاورید. اما چطور به‌صورت مفهومی مطالعه کنیم؟
پیش از پاسخ به سوال بگذارید تجربه‌ای از خودم را بگویم. من کلاس زبان می‌رفتم و قرار بود یک کتاب داستان انگلیسی را بخوانیم. من در عرض چند روز این کتاب را خواندم و تمام کردم. جلسه بعدی وقتی استاد پرسید چه کسی کتاب را خوانده من دستم را بالا آوردم و توانستم یک خلاصه نسبتا قابل قبول از کتاب ارائه دهم. درحالی‌که باقی دوستانم فصل اول را خوانده بودند. اما راه حل! من کلمه به کلمه نخوانده بودم و سعی کرده بودم بدون وسواس و ترجمه تمام کلماتی که نمی‌دانستم فقط مفهوم جملات را درک کنم. اگر مطلبی را درک نمی‌کردم به‌جای گیرکردن از آن می‌گذشتم. اما برسیم به مفهومی مطالعه کردن!
ابتدا به‌صورت تیتروار یک پیش مطالعه در حد سه دقیقه داشته باشید. سپس سراغ متن اصلی بروید و در حین خواندن زیر کلمات مهم خط بکشید. بعد از خواندن متن اصلی با مرور کلمات و عباراتی که زیر آنها خط کشیده‌اید مطلب را مرور کنید. در پایان مطالب را برای خود توضیح دهید.
2. روش مطالعاتی خود را تغییر دهید
همانطور که در بالا هم اشاره کردیم برای رفع مشکل کندخوانی در زمان مطالعه دروس کنکوری، نباید دروس تخصصی مانند ریاضی را مانند دروس عمومی بخوانید. برای دروس تخصصی بهتر است ابتدا به سراغ کلیات و سپس جزئیات بروید و کم‌کم در درس پیش بروید. عادت دارید به مدت طولانی درس بخوانید؟ این عادت اشتباه است چراکه برای مدت طولانی حفظ تمرکز بسیار دشوار است. همین عدم تمرکز منجربه کندخوانی می‌شود. راه‌حل ولی بسیار ساده است. زمان مطالعه خود را به زمان‌های کوتاه‌تر تقسیم کنید. به‌علاوه باید بدانید هر درس چه ارزشی دارد و طبق همان یک برنامه‌ریزی درست داشته باشید.
یکی دیگه از نکات مهمی که باید بدانید این است که روش مطالعاتی برای کنکور و امتحان نهایی هم باهم خیلی فرق دارد. شما برای امتحان نهایی شاید مجبور باشید بیشتر حفظ کنید ولی برای کنکور باید مفهومی دروس را مطالعه کنید.
درمورد روش مطالعاتی و برنامه‌ریزی درست یکی از افرادی که می‌تواند به شما کمک زیادی کند مشاوران هستند. از کمک آنها غافل نشوید!
3. عدم داشتن وسواس مطالعاتی
شما قرار نیست با بار اول مطالعه یک مبحث، 100 درصد آن را یاد بگیرید. وقتی یک بار یک مطلب را بخوانید می‌توانید انتظار یادگیری بیست درصدی داشته باشید! پس لطفا توقعتان از خودتان منطقی باشد. برای یادگیری درست، به‌جای 100 بار خواندن یک مطلب باید به‌صورت درست مرور کردن را در برنامه درسی بگنجانید. شاید بپرسید فرق بازگشت به عقب و مرور دوباره چیست و فکر کنید هردو به یک میزان از شما وقت و انرژی می‌گیرند ولی اشتباه می‌کنید. بازگشت به عقب به مراتب وقت بیشتری از شما خواهد گرفت پس به خودتان اعتماد کنید.
درس‌خواندن برای کنکور پله‌پله‌ای هست. کتاب درسی، جزوه، تست‌زنی، آزمون و … شامل این پله‌ها میشه. اگر مشاور برای شما تعیین کرده که فلان مبحث را باید در مدت دو ساعت بخوانید خود را محدود کنید که حتما این کار را انجام دهید. یادتان باشد کنکور استانداردهایی دارد که برای موفقیت نمی‌توانید این استانداردها را خیلی تغییر دهید. روی هیچ پله‌ای بیش از اندازه توقف نکنید و هیچ پله‌ای را هم حذف نکنید! شما در هر مرحله قراره مطالبی را یاد بگیرید پس نگران نباشید!
4. کنترل استرس
یکی از دلایل مهم که تاثیر مستقیمی روی کندخواندن می‌گذارد، استرس است. استرس خود به دلایل متعددی ازجمله رقابت، مقایسه یا حتی آینده نامعلوم ایجاد می‌شود. راه‌هایی برای کاهش استرس وجود دارد ولی اگر این راه‌ها تاثیر نداشت بهتر است از یک متخصص در این زمینه کمک بگیرید. به‌یاد داشته باشید مطالعه هدفمند، مطالعه نکات مهم، همانطور که در بالا در بخش مطالعه مفهومی توضیح دادیم و عدم بلند خواندن در کاهش استرس بسیار موثر است.
5. استفاده از خودکار
اگر از آن دسته افرادی هستید که خطوط را گم می‌کنید می‌توانید به‌سادگی از یک خودکار استفاده کنید. خودکار را زیر کلمات بگذارید تا دیگر خطوط و کلمات را گم نکنید.
6. خواندن بدون صدا
اگر تصور می‌کنید که بلند بلند خواندن به شما کمک میکند مطلب را بهتر درک کنید باید بگوییم اشتباه می‌کنید! بلند بلند درس خواندن نه‌تنها باعث افزایش تمرکز و یادگیری بهتر نمی‌شود بلکه سرعت مطالعه را هم کاهش می‌دهد. اگر نمی‌توانید به این میل غلبه کنید، خودکار در دهانتان بگذارید تا کم‌کم این عادت را ترک کنید.
7. کمتر مکث کنید بیشتر بخوانید!
یادتان هست در بالا یکی از دلایل کندخوانی را کلمه به کلمه خواندن توضیح دادیم. راه‌حل آن جالب است. شما باید مکث روی کلمات را کم کنید. وقتی در حال خواندن متنی هستید چشمان خود را آگاهانه به جلو پرش دهید تا مطلب بیشتری را بخوانید. افرادی که کندخوان هستند عمدتا بین 7 تا 8 بار در یک سطر مکث می‌کنند ولی با همین تکنیک ساده می‌توانید این مکث‌ها را به 2 تا 3 مرتبه برسانید.
نوتروفیل؛ همراهی قدرتمند برای دانش‌آموزان در مقابله با چالش‌های مطالعه
کندخوانی که به علل گوناگونی اتفاق می‌افتد یکی از مشکلاتی است که می‌تواند راندمان درسی دانش‌آموزان را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار دهد. اما ما این مطلب را نوشتیم تا به شما نشان دهیم کندخوانی قرار نیست شما را از برنامه‌هایتان عقب بیندازد اگر بلد باشید چطور با آن مقابله کنید. در این مطلب که برای شما نوشتیم سعی کردیم تمام راه‌حل‌های عملی مقابله با کندخوانی را برای شما آماده کنیم تا اگر درگیر این مشکل هستید بتوانید آن را برطرف کنید. نوتروفیل همراه شما است تا روزهای سخت کنکور را راحت‌تر بگذرانید. اگر می‌خواهید با دیگر خدمات موسسه مشاوره ما آشنا شوید روی لینک نوتروفیل کلیک کنید و اطلاعات بیشتری کسب کنید. با هر شرایطی که هستید و در هر مقطعی و با هر مشکلی ما راه‌حلی برای شما داریم!
راهکار شما برای حل مشکل کندخوانی چیست؟ آیا تجربه یا سوالی در این مورد دارید؟ حتما آنها را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
راه‌های مقابله با کندخوانی چه مواردی هستند؟
کنترل استرس، مطالعه مفهومی، استفاده از خودکار، گسترش میدان دید، کنترل وسواس مطالعاتی و داشتن روش مطالعاتی و برنامه‌ریزی ازجمله این راه‌ها هستند.
آیا تکنیک خاصی وجود دارد تا به کمک آن بفهمیم کندخوان هستیم یا خیر؟
بله تکنیکی وجود دارد که باید یک مطلب را در یک تایم مشخص بخوانید و تعداد کلمات را اندازه بگیرید. در بالا توضیح داده شده است.
آیا داشتن استرس می‌تواند منجربه کندخوانی شود؟
بله، استرس یکی از دلایل مهم کندخوانی است. برای رفع این مشکل تکنیک‌های مختلفی وجود دارد ولی اگر با این تکنیک‌ها این مشکل برطرف نشد بهتر است از متخصص کمک بگیرید.
