مهندسی عمران یکی از رشته‌های گروه ریاضی و فیزیک بوده که با سازه، ساختمان، راه، پل، جاده و…سروکار دارد و شما به‌عنوان یک مهندس عمران این سازه‌ها را اجرا می‌کنید.
از خوبی‌های این شغل درآمد بالا، منزلت اجتماعی خوب، کار خلاقانه و… است. همچنین وضعیت کار رشته مهندسی عمران در ایران و کشورهای رو به رشد جهان بسیار خوب بوده و شما می‌توانید به‌راحتی با تحصیل در این رشته وارد بازار کار شوید. از معایب این رشته هم می‌توان به فشار کار زیاد، خطرات احتمالی محیط کار، کار در محیطی دور از محل زندگی و… اشاره کرد.
برترین دانشگاه‌های کشور از جمله؛ دانشگاه شریف، امیرکبیر، علم و صنعت، شهید بهشتی و تهران در این رشته پذیرش
دارند. شما با کسب رتبه زیر 2 هزار در کنکور ریاضی فیزیک، می‌توانید در بهترین دانشگاه‌های سراسری تهران در این رشته در یکی از گرایش‌های زیر شروع به تحصیل کنید:
- مهندسی عمران گرایش عمران
- مهندسی عمران گرایش نقشه‌برداری
- مهندسی عمران گرایش آب
اگر شما دانش‌آموز گروه ریاضی هستید و قصد دارید در دانشگاه، این رشته را انتخاب کنید با ما در این مطلب همراه باشید که قصد داریم در مورد این رشته اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار دهیم.
معرفی رشته مهندسی عمران + مزایا و معایب
اگر از خود می‌پرسید اصلا رشته مهندسی عمران چیست؟ باید بدانید؛ مهندسی عمران رشته‌ای پویا و کاربردی است که به طراحی، ساخت و نگهداری سازه‌های مختلف مانند ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها، جاده‌ها، تونل‌ها، فرودگاه‌ها و… می‌پردازد. همان‌طور که می‌بینید مهندسان عمران نقشی اساسی در ایجاد زیرساخت‌های لازم برای زندگی بشر و توسعه جوامع ایفا می‌کنند.
هدف از تحصیل در این رشته، تربیت مهندسانی متخصص و ماهر برای طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های عمرانی، تأمین نیازهای جامعه به سازه‌های ایمن، پایدار و باکیفیت و کمک به پیشرفت و توسعه کشور در زمینه عمران و آبادانی است.
با توجه به تنوع رشته‌های دانشگاهی، انتخاب رشته مناسب می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. در این مسیر، شما به راهنمایی و مشاوره تخصصی نیاز دارید. مشاوره کنکور ریاضی نوتروفیل با ارائه خدمات متنوع، به شما کمک میکند تا رشته‌ای متناسب با علایق، توانایی‌ها و شرایط خود انتخاب کنید و برای قبولی در آن در کنکور تلاش کنید. نوتروفیل با ارائه مشاوره‌های تخصصی، به شما کمک میکند تا اطلاعات کاملی از این رشته، بازار کار آن، دروس تخصصی و چالش‌های پیش روی آن به دست آورید و با آگاهی بیشتر برای انتخاب یا عدم انتخاب این رشته تصمیم بگیرید.
مزایای رشته مهندسی عمران
- تنوع شغلی
- خلاقیت و نوآوری
- درآمد مناسب
- امکان کار در کشورهای مختلف
معایب رشته مهندسی عمران
- سختی دروس
- کار طاقت‌فرسا
- فشار کاری بالا
وظایف یک مهندس عمران
مهندسان عمران وظایف مختلفی را در مراحل مختلف یک پروژه عمرانی بر عهده دارند. به‌طورکلی، می‌توان وظایف این افراد را به دسته‌های زیر تقسیم کرد:
- طراحی
- اجرا
- نگهداری
مهندسان عمران ابتدا باید با توجه به نیازها و الزامات پروژه، مطالعات اولیه را انجام دهند. این مطالعات شامل بررسی زمین محل پروژه، جمع‌آوری اطلاعات مربوط به خاک و آب‌وهوا و انجام مطالعات ترافیکی و اقتصادی می‌شود.
مهندسان عمران همچنین باید بر تمام مراحل اجرای پروژه نظارت داشته باشند تا مطابق با نقشه‌ها و مشخصات فنی اجرا شود. این نظارت شامل کنترل کیفیت مصالح، بررسی عملکرد پیمانکار و اطمینان از رعایت مسائل ایمنی و فنی در طول پروژه است. در نهایت، پس از اتمام ساخت‌وساز، مهندسان عمران باید به طور دوره‌ای سازه را مورد بازرسی قرار دهند تا از سلامت و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنند.
دروس رشته مهندسی عمران در دوره کارشناسی (به همراه جدول)
رشته مهندسی عمران نیز مانند سایر رشته‌های مهندسی به صورت 4 ساله برگزار می‌شود. شما برای فارغ‌التحصیلی در این رشته مجبورید 140 واحد را در طول 8 ترم پاس کنید. این 140 واحد شامل 20 واحد دروس عمومی، 20 واحد دروس پایه، 63 واحد دروس تخصصی و 37 واحد دروس اختیاری هستند. اگر تمایل دارید با سایر رشته‌های مهندسی آشنا شوید می‌توانید مقاله رشته های ریاضی فیزیک را مطالعه کنید.
| لیست دروس کارشناسی رشته مهندسی عمران | |||
| دروس عمومی | مبانی نظری اسلام | اخلاق اسلامی | ادبیات فارسی |
| تاریخ و تمدن اسلامی | انقلاب اسلامی | زبان انگلیسی | |
| آشنایی با منابع اسلامی | تربیت بدنی ۱ | تربیت بدنی 2 | |
| دروس پایه | برنامه‌نویسی کامپیوتر | معادلات دیفرانسیل | محاسبات عددی |
| ریاضی عمومی 1 | ریاضی عمومی 2 | آمار و احتمالات مهندسی | |
| آزمایشگاه فیزیک 1 | فیزیک 1 | ||
| دروس تخصصی(گرایش عمران) | تکنولوژی بتن | هیدرولوژی مهندسی | نقشه‌برداری و عملیات |
| هیدرولیک | تحلیل سازه، بارگذاری | سازه‌های بتنی | |
| مهندسی پی | سازه‌های فولادی | مهندسی آب و فاضلاب | |
| مکانیک سیالات | روش‌های اجرایی ساختمان | رسم فنی و نقشه‌کشی ساختمان | |
| بناهای آبی | اصول و مبانی معماری و شهرسازی | پروژه سازه‌های فولادی | |
| روش‌های خرابی ساختمان | راه سازی و پروژه | روسازی | |
| مهندسی ترابری | راه آهن | مهندسی ترافیک | |
| دروس تخصصی گرایش نقشه برداری | ریاضیات مهندسی | تئوری خطا | نقشه‌برداری و عملیات |
| نقشه‌برداری مسیر | راه سازی | نقشه‌برداری زیرزمینی | |
| هندسه دیفرانسیل | نقشه برداری ژئودتیک | فتوگرامتری | |
| هیدروگرافی | نجوم | کارتوگرافی | |
| میکروژئودزی و نقشه‌برداری صنعتی | ژئودزی | ژئودزی ماهواره‌ای | |
| دروس تخصصی(گرایش آب) | سازه‌های بتنی | بارگذاری | روش‌های اجرایی ساختمان |
| مهندسی پی | تحلیل سازه | مکانیک سیالات | |
| سازه‌های فولادی | تکنولوژی | هیدرولیک | |
| هیدرولوژی مهندسی | رسم فنی و نقشه‌کشی ساختمان | نقشه‌برداری و عملیات اجرایی | |
| مهندسی آب و فاضلاب و بناهای آبی | شیمی عمومی | هواشناسی | |
| مهندسی سیستم | ماشین‌های آبی و ایستگاه‌های پمپاژ | شیمی میکروبیولوژی آب | |
| فرآیند تصفیه | مقدمه ای بر بهداشت محیط | ||
| دروس اختیاری | مکانیک خاک 2 | تحقیقات محلی | مهندسی ترابری |
| اصول مهندسی ترافیک | اصول مهندسی تونل | فتوگرامتری | |
| راه آهن | آزمایشگاه روسازی | ماشین آلات ساختمانی در راهسازی | |
| اصول مهندسی فرودگاه | آب‌های زیرزمینی | آزمایشگاه مکانیک سیالات | |
| شیمی و میکروبیولوژی آب و فاضلاب | مهندسی آب و فاضلاب و پروژه | بناهای آبی | |
| اصول مهندسی سد | هیدرولوژی مهندسی | اصول مهندسی آب و فاضلاب | |
| تصفیه فاضلاب صنعتی | هیدرولوژی آماری و پروژه | ماشین‌های آبی | |
| سدهای کوتاه | آلودگی هوا و روش‌های کنترل | مهندسی زه کشی | |
| مقررات ملی ساختمان | مقدمه‌ای به مدل‌سازی و شبیه‌سازی | مبانی اکولوژی | |
| انرژی و توسعه پایدار | سیستم‌های مبتنی بر وب و پایگاه‌های داده در مهندسی و مدیریت | اصول مدیریت ساخت | |
| زبان تخصصی | نرم‌افزارهای مهندسی عمران | مهندسی سیستم‌ها | |
| شیمی عمومی | تاسیسات مکانیکی و برقی | اقتصاد مهندسی | |
| مبانی GIS در مهندسی عمران | پروژه تخصصی | طراحی و ساخت و نگهداری سیستم‌های مهندسی عمران و مهندسی محیط زیست | |
| آزمایشگاه مقاومت مصالح | مقاومت مصالح 2 | تکنولوژی و بازرسی جوش و کارگاه | |
| اصول مهندسی زلزله و باد | بازرسی تعمیر و ترسیم سازه‌ها | اصول مهندسی پل | |
| سازه‌های بنایی مقاوم در برابر زلزله | سازه‌های چوبی | ||
بازار کار رشته مهندسی عمران + درآمد
رشته مهندسی عمران به دلیل ماهیت زیربنایی خود، همواره دارای بازار کار قوی و پویا در ایران بوده است. رشد روزافزون شهرنشینی، نیاز به احداث زیرساخت‌های جدید، افزایش فعالیت‌های عمرانی در کشور و همچنین توجه روزافزون به نوسازی بافت فرسوده، همگی عوامل موثری در تداوم این تقاضا هستند.
در حال حاضر، فرصت‌های شغلی متعددی برای فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران در ایران وجود دارد. برخی از این فرصت‌ها عبارت‌اند از:
- کار در شرکت‌های پیمانکاری
- کار در شرکت‌های مشاوره
- کار در سازمان‌های دولتی
- استخدام در بخش خصوصی
درآمد مهندسی عمران در ایران به عوامل مختلفی مثل سابقه کار، مهارت و تخصص، محل کار، نوع کار و… بستگی دارد. مثلا در سال 1402 برای کارهای دولتی متوسط 10 میلیون، برای کارهای نظارتی از 7 تا 20 میلیون و… به‌عنوان دستمزد به مهندسان عمران پرداخت می‌شد.
تفاوت های رشته عمران و معماری چیست؟
تا اینجای مقاله متوجه شدید که رشته مهندسی عمران به چه صورت است. از طرفی معماران با ذهنی خلاق و هنری، فضاهای داخلی و خارجی ساختمان‌ها را طراحی می‌کنند. اما اگر بخواهیم درباره تفاوت این دو رشته حرف بزنیم، اشاره به موارد زیر خالی از لطف نیست:
- دروس اصلی مهندس عمران شامل؛ ریاضیات، مکانیک، نقشه‌کشی فنی، مقاومت مصالح، ژئوتکنیک، مدیریت پروژه هستند. درحالی‌که در معماری باید واحدهایی همچون؛ طراحی، خلاقیت، ترسیم فنی، تاریخ معماری، مبانی نظری معماری، مصالح ساختمانی را پاس کرد.
- تقاضا برای مهندسان عمران در بخش‌های دولتی و خصوصی مانند شرکت‌های عمرانی، سازمان‌های دولتی، شرکت‌های مشاوره و پیمانکاری وجود دارد؛ اما معماران می‌توانند در شرکت‌های معماری، طراحی داخلی، سازمان‌های دولتی و به صورت مستقل فعالیت کنند.
البته انتخاب بین مهندسی عمران و رشته معماری به علایق و توانایی‌های شما هم بستگی دارد. پیشنهاد می‌کنیم برای تصمیم‌گیری بهتر مقاله رشته معماری را با دقت مطالعه کنید.
وظایف یک مهندس عمران
شما به‌عنوان یک مهندس عمران وظایف متعددی را بر عهده‌دارید که عبارت‌اند از:
- طراحی و مشاوره
- پیمانکاری و اجرا
- نظارت بر کارهای ساخت و ساز
- تهیه نقشه
- انجام کارهای نقشه‌کشی طراحی و معماری
- محاسبه، ساخت و طراحی ساختمان‌های مسکونی یا اداری
- ساخت انواع پل‌های بتنی و فلزی
- اجرای کارهای مربوط به ساخت پل‌ها
- ساخت خطوط انتقال آب
- ساخت تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب
- انجام کارهای نقشه‌برداری
- گفتگو با کارفرمایان
- تهیه نقشه
- آزمایش خاک
- بررسی ریسک‌های مربوط به پروژه
- ارائه گزارش
شرایط ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی عمران + گرایش های کارشناسی ارشد
رشته مهندسی عمران در ایران تا مقطع دکترا دانشجو می‌پذیرد و شما برای ادامه تحصیل می‌توانید یکی از گرایش‌های زیر را انتخاب کنید:
- مهندسی سازه:
این گرایش به بررسی و طراحی سازه‌های مختلف مانند ساختمان‌ها، پل‌ها، سدها و برج‌ها می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های عمرانی مشغول به کار شوند. - مهندسی ژئوتکنیک:
این گرایش به مطالعه خواص خاک و سنگ و کاربرد آنها در مهندسی عمران مربوط بوده و فارغ‌التحصیلان آن می‌توانند در زمینه‌های مطالعات ژئوتکنیکی، طراحی فونداسیون، پایدارسازی شیب‌ها، تونل‌سازی، کار در آزمایشگاه‌های خاک و… مشغول به کار شوند. - مهندسی سازه‌های هیدرولیکی:
طراحی و احداث سازه‌های آبی مانند سدها، کانال‌ها، تونل‌های آبی و نیروگاه‌های آبی مربوط به این گرایش است و فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های عمرانی آبی فعالیت کنند. - مهندسی زلزله:
اگر به مطالعه زلزله، لرزه‌خیزی و اثرات آن بر سازه‌ها و فعالیت در زمینه‌های طراحی لرزه‌ای سازه‌ها، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله، مدیریت بحران زلزله و… علاقه دارید؛ این گرایش را انتخاب کنید. - مهندسی راه و ترابری:
این گرایش به طراحی، احداث و نگهداری از راه‌ها، فرودگاه‌ها، بنادر و راه‌آهن می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های عمرانی حمل و نقل مشغول به کار شوند. - مهندسی و مدیریت منابع آب:
این گرایش به مطالعه، مدیریت و توسعه منابع آب می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های سدسازی، آب‌رسانی، زهکشی، تصفیه آب و فاضلاب و… مشغول به کار شوند. - مهندسی سازه‌های دریایی:
این گرایش به طراحی و احداث سازه‌های دریایی مانند اسکله‌ها، موج‌شکن‌ها، سکوهای نفتی و بنادر می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌های عمرانی دریایی مشغول به کار شوند. - مهندسی مدیریت ساخت:
این گرایش به برنامه‌ریزی، سازماندهی و کنترل پروژه‌های عمرانی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های مدیریت پروژه، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی پروژه، کنترل هزینه پروژه، مدیریت کیفیت پروژه و… مشغول به کار شوند. - مهندسی برنامه‌ریزی حمل و نقل:
این گرایش به مطالعه و برنامه‌ریزی برای سیستم‌های حمل و نقل می‌پردازد. هدف اصلی این گرایش، توسعه سیستم‌های حمل و نقل کارآمد، ایمن و پایدار است که بتواند نیازهای جامعه را به بهترین نحو برآورده کند. - مهندسی محیط زیست:
این گرایش به مطالعه و حل مسائل زیست‌محیطی مرتبط با پروژه‌های عمرانی می‌پردازد. فارغ‌التحصیلان این گرایش می‌توانند در زمینه‌های ارزیابی زیست‌محیطی پروژه‌ها، کنترل آلودگی، مدیریت پسماند، تصفیه آب و فاضلاب و… مشغول به کار شوند.
مهندسی عمران بدون کنکور
بسیاری از داوطلبان به دلیل عدم موفقیت در کنکور سراسری، از ورود به این رشته باز می‌مانند. خبر خوب این است که راه‌های دیگری نیز برای ورود به رشته مهندسی عمران وجود دارد. یکی از این راه‌ها، پذیرش در دانشگاه‌های بدون کنکور و از طریق سوابق تحصیلی است.
رشته مهندسی عمران برای مهاجرت مناسب است؟
تقاضای زیادی برای مهندسان عمران در سراسر جهان وجود دارد. این به دلیل رشد مداوم زیرساخت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه است. همچنین دانشگاه‌های سراسر جهان برنامه‌های تحصیلی با کیفیت بالا در رشته مهندسی عمران ارائه می‌دهند. این امر به شما این امکان را می‌دهد که تحصیلات خود را در کشوری دیگر ادامه دهید و درعین‌حال واجد شرایط مهاجرت شوید.
رشته مهندسی عمران مناسب چه کسانی است؟ (بررسی توانایی‌های لازم)
رشته مهندسی عمران، با توجه به ماهیت کاربردی و تنوع گرایش‌هایش، می‌تواند انتخاب مناسبی برای افراد با شرایط زیر باشد:
- علاقه‌مندان به علوم ریاضی و فیزیک
- خلاقان و نوآوران
- علاقه‌مندان به کارهای عملی
- افرادی با روحیه کار تیمی
- افرادی با روحیه مسئولیت‌پذیری
- افرادی با توانایی تجزیه و تحلیل
- افرادی با توانایی حل مسئله
- افرادی با قدرت برنامه‌ریزی و سازماندهی
- افرادی با قدرت بیان و مهارت‌های ارتباطی
- افرادی با تعهد به کار و پشتکار
علاوه بر موارد فوق، داشتن علاقه به ساخت‌وساز، اشتیاق به خلق آثار ماندگار و تعهد به حفظ محیط‌زیست نیز می‌تواند از جمله انگیزه‌های مناسب برای انتخاب رشته مهندسی عمران باشد.
لیست دانشگاه‌های ارائه دهنده رشته مهندسی عمران
اغلب دانشگاه‌های مهندسی در ایران در رشته عمران پذیرش دارند. اما اگر بخواهیم بهترین آنها را نام ببریم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- دانشگاه تبریز
- دانشگاه کاشان
- دانشگاه صنعتی اصفهان
- دانشگاه یاسوج
- دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
- دانشگاه بوعلی سینا
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه مازندران
- دانشگاه کردستان
- دانشگاه تهران
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه خواجه نصیر طوسی
- دانشگاه شهید چمران
- دانشگاه سمنان
برای قبولی در رشته مهندسی عمران چه کار کنم؟
پیش از هر اقدامی، اطلاعات جامعی از رشته مهندسی عمران، بازار کار آن، و گرایش‌های مختلف آن کسب کنید. این شناخت به شما در انتخاب گرایش مناسب و هدف‌گذاری دقیق‌تر کمک میکند.
مشاوران کنکور با تجربه نیز می‌توانند در مراحل مختلف انتخاب رشته و آمادگی برای کنکور به شما کمک کنند. آنها با ارائه برنامه مطالعه شخصی، معرفی منابع آموزشی مناسب، و ارائه تست‌های تضمینی می‌توانند شانس قبولی شما را در رشته مورد علاقه‌تان افزایش دهند.
شما می‌توانید با شرکت در آزمون‌های آزمایشی و استفاده از ابزارهای تخمین رتبه آنلاین، رتبه احتمالی خود را در کنکور پیش‌بینی کنید. این موضوع به شما در برنامه‌ریزی بهتر برای کنکور و انتخاب رشته مناسب کمک خواهد کرد.
نظر دانشجویان مهندسی عمران درباره این رشته
در ادامه مصاحبه یک دانشجوی رشته عمران با یکی از مشاورین نوتروفیل را برای شما آورده‌ایم:
+ میشه بفرمایید که چرا رشته مهندسی عمران را انتخاب کردید؟
- من از بچگی به ریاضیات و فیزیک علاقه داشتم و همیشه دوست داشتم چیزهای جدید بسازم. به نظرم مهندسی عمران رشته‌ای بود که در آن می‌توانستم از این علایق خودم استفاده کنم.
+ درس‌های این رشته چطور هستند؟
- درس‌های این رشته سخت و درعین‌حال جالب هستند. ما درس‌های مختلفی مثل ریاضیات پایه، استاتیک، مقاومت مصالح، طراحی سازه، نقشه‌کشی و مدیریت پروژه را می‌خوانیم. همچنین درس‌های آزمایشگاهی جالبی مانند آزمایشگاه خاک، بتن، مصالح ساختمانی و… را نیز داریم.
+ به نظر شما مهارت‌های مهم برای موفقیت در این رشته چه هستند؟
- به نظر من دانش ریاضیات و فیزیک قوی، توانایی حل مسئله، خلاقیت، دقت و حوصله از مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز برای موفقیت در این رشته هستند. علاوه بر این، مهندسان عمران باید توانایی کار تیمی و برقراری ارتباط موثر با دیگران را نیز داشته باشند.
+ بازار کار برای فارغ‌التحصیلان این رشته چطور است؟
- بازار کار برای فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران در ایران خوب است. با توجه به رشد روزافزون شهرنشینی و نیاز به احداث زیرساخت‌های جدید، همیشه تقاضا برای مهندسان عمران وجود دارد.
با نوتروفیل قبولی خود در رشته مهندسی عمران را تضمین کنید
ما در این مطلب سعی کردیم به سوالات شما در خصوص رشته مهندسی عمران پاسخ بدهیم بااین‌حال اگر فکر می‌کنید نیاز به راهنمایی بیشتری دارید بهتر است از کارشناسان نوتروفیل کمک بگیرید.
سوالات متداول
بازار کار رشته مهندسی عمران در ایران چطور است؟
بازار کار برای فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران در ایران خوب است. با توجه به رشد روزافزون شهرنشینی و نیاز به احداث زیرساخت‌های جدید، همیشه تقاضا برای مهندسان عمران وجود دارد.
ایا از رشته تجربی می‌توان مهندسی عمران خواند؟
خیر، برای تحصیل در رشته مهندسی عمران شما باید در کنکور رشته ریاضی شرکت کنید.
چه درس‌هایی از دوره دبیرستان برای رشته مهندسی عمران مهم‌تر هستند؟
برای موفقیت در رشته مهندسی عمران، پایه قوی در دروس ریاضی، فیزیک از دوره دبیرستان بسیار حائز اهمیت است.
