رشته روانشناسی | بررسی صفر تا صد

اکثر داوطلبین گروه انسانی سعی می‌کنند در یکی از رشته‌های پردرآمد و پرطرفدار این زیرگروه تحصیل کنند. دو رشته پرطرفدار این زیرگروه، رشته روانشناسی و حقوق است. رشته روانشناسی، یکی از پرطرفدارترین رشته‌های دانشگاهی در گروه علوم انسانی است؛ البته قبولی در رشته روانشناسی از زیرگروه‌های دیگر هم امکان‌پذیر است.
اگر به برقراری ارتباطات اجتماعی علاقه‌مند هستید، روانشناسی می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای شما باشد. رشته روانشناسی یکی از رشته‌های علوم انسانی است که به مطالعه ذهن و رفتار انسان می‌پردازد. این رشته در تلاش است تا با بررسی فرایندهای ذهنی و رفتاری انسان، به درک عمیق‌تری از نحوه تفکر، احساس و عمل انسان برسد.

اگر می‌خوای وارد دنیای پر از ماجراجویی رشته روانشناسی بشی و رؤیات برای تحصیل تو این رشته رو محقق کنی؛ با نوتروفیل همراه باش. تو این مقاله می‌خوایم ببینیم چه ماجراجویی‌هایی برای تحصیل در رشته ی روانشناسی در پیش داریم. آماده‌ای؟

معرفی رشته روانشناسی+ مزایا و معایب

رشته روانشناسی به مطالعه ذهن و روان انسان می‌پردازد و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم، فرآیندهای ذهنی انسان را در شرایط مختلف بررسی می‌کند. این رشته به دنبال درک نحوه تفکر، احساس و رفتار انسان در موقعیت‌های گوناگون است.
هدف از مطالعه روانشناسی، شناخت بهتر انسان و ارائه راه‌حل برای مشکلات و چالش‌های زندگی او است. اما روانشناسی سخته یا آسون؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم، تحصیل در رشته ی روانشناسی چالش‌های خاص خود را دارد. داوطلبانی که به این رشته علاقه دارند باید مهارت‌های کافی برای تصمیم‌گیری و حل مسائل مختلف را داشته باشند.
رشته روانشناسی شناور است، به این معنی که از داوطلبان هر سه گروه تجربی، ریاضی و انسانی دانشجو می‌پذیرد. البته ظرفیت اصلی این رشته برای داوطلبان گروه انسانی است و داوطلبین گروه تجربی و ریاضی، از ظرفیت کمی برای قبولی در رشته روانشناسی برخوردار هستند. بنابراین قبولی رشته روانشناسی از انسانی کمی راحت‌تر است.

از مزیت‌های رشته روانشناسی این است که رشته پویایی است که به دلیل ارتباط با انسان‌ها و کمک به آنها بسیار جذاب و راضی‌کننده است؛ همچنین برای این رشته فرصت خوداشتغالی فراهم است و درآمد به نسبت خوبی دارد.

اما به هر حال مثل همه رشته‌های دیگر معایبی هم دارد؛ مانند اینکه برای ورود به بسیاری از زمینه‌های شغلی در رشته روانشناسی، باید تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکترا) داشته باشید و رقابت هم در این رشته بسیار بالاست. همچنین به دلیل سر و کار داشتن با مشکلات افراد مختلف، فشار روانی بالایی را باید تحمل کنید.

برای قبولی در دانشگاه‌های خوب کشور در رشته روانشناسی، باید رتبه خوبی در کنکور کسب کنید. اگر به‌دنبال راهی برای موفقیت در کنکور انسانی می‌گردی تا بتوانی در رشته روانشناسی قبول شوی، صفحه مشاوره کنکور انسانی را از دست نده!

وظایف یک روانشناس

در ادامه معرفی رشته روانشناسی باید بگوییم که، روانشناسان متخصصان حوزه‌ سلامت روان هستند که به بررسی، تحلیل و درمان مسائل و مشکلات روانی و رفتاری افراد می‌پردازند. آن‌ها با استفاده از روش‌های مختلفی مانند رویکردهای درمانی، تحلیل رفتار و آزمون‌های روان‌شناختی به مراجعین خود کمک می‌کنند تا با چالش‌های زندگی‌ بهتر کنار بیایند و سطح سلامت روان خود را ارتقا دهند.
روانشناسان وظیفه‌ی ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات روانی، عاطفی، مشکلات رفتاری، تربیتی و رشدی را برعهده دارند. امروزه شاهد تنوع زیادی در تخصص‌های روانشناسی هستیم. روانشناس بالینی، روانشناس خانواده، روانشناس تربیتی و…ازجمله عناوین شغلی رایج در این حوزه هستند. شرح وظایف هر یک از این تخصص‌ها با توجه به زمینه‌ کاری‌شان تا حدی با یکدیگر متفاوت است.

چه درس هایی از دوره دبیرستان در رشته روانشناسی کاربردی تر هستند؟

در ادامه معرفی رشته روانشناسی، به شناسایی مهم‌ترین دروس دبیرستان برای قبولی در این رشته می‌رسیم. ازآنجایی‌که زیرگروه‌های رشته انسانی از سال ۱۴۰۲ حذف شد؛ در این بخش ضرایب دروس عمومی و تخصصی رشته را برای شما آورده‌ایم تا با مهم‌ترین دروس برای قبولی در کنکور انسانی آشنا شوید.

ضرایب درس‌های عمومی برای قبولی در رشته روانشناسی

نام درس	ضریب در کنکور برای قبولی رشته روانشناسی
زبان و ادبیات فارسی	ضریب ۴
معارف اسلامی	ضریب ۳
زبان عربی	ضریب ۲
زبان خارجی	ضریب ۲

ضریب دروس عمومی کنکور انسانی برای تمام زیرگروه‌ها یکسان است. درس زبان و ادبیات فارسی به دلیل ضریب ۴ که دارد، مهم‌ترین درس عمومی برای قبولی در کنکور انسانی قلمداد می‌شود.

ضرایب دروس تخصصی انسانی برای قبولی در کنکور انسانی

نام درس	ضریب در کنکور برای قبولی رشته روانشناسی
ریاضی و آمار	ضریب ۶
اقتصاد	ضریب ۲
ادبیات تخصصی	ضریب ۸
عربی تخصصی	ضریب ۵
تاریخ و جغرافیا	ضریب ۵
علوم اجتماعی	ضریب ۵
فلسفه و منطق	ضریب ۵
روانشناسی	ضریب ۲

دروس ادبیات تخصصی، ریاضی، علوم اجتماعی و فلسفه منطق برای قبولی در رشته روانشناسی از انسانی، اهمیت بیشتری دارند و کاربردی‌تر نیز هستند.

اگر داوطلب گروه انسانی هستید و می‌خواهید با سایر رشته‌هایی که امکان انتخاب آن‌ها را دارید، آشنا شوید؛ حتماً مقاله رشته های انسانی را بخوانید.

دروس رشته روانشناسی در کارشناسی

در ادامه معرفی رشته روانشناسی، می‌خواهیم پاسخ این سؤال را که «رشته روانشناسی چه درس‌ هایی دارد؟» بدهیم.

دروس عمومی	مبانی نظری اسلام، اخلاق اسلامی، انقلاب اسلامی، آشنایی با منابع اسلامی، ادبیات فارسی، تاریخ و تمدن اسلامی، زبان عمومی، تربیت‌بدنی ۱، تربیت‌بدنی ۲
دروس اختیاری	روانشناسی جنسیت، روانشناسی سالمندی، روانشناسی جنایی، مدیریت استرس (تنیدگی)، روانشناسی رفتار مصرف‌کننده، روانشناسی اعتیاد، روانشناسی ورزش، پویایی گروه، روانشناسی کار و مدیریت، علوم اعصاب شناختی، کلیات روان‌پزشکی، رفتار سازمانی، روانشناسی تبلیغات و رسانه، روانشناسی اخلاق، ناتوانایی‌های یادگیری، روانشناسی نظامی، نگرش و تغییر آن، روانشناسی سیاسی، کاربرد کامپیوتر در تجزیه‌وتحلیل آماری
دروس اصلی و پایه	مباحث اساسی در روانشناسی ۱ و ۲، تاریخ و مکاتب روانشناسی و نقد آن، روانشناسی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان، مبانی جامعه‌شناسی، آمار توصیفی، آمار استنباطی، روش تحقیق (کمی و کیفی)، احساس و ادراک، انگیزش و هیجان، فیزیولوژی اعصاب و غدد، روانشناسی فیزیولوژیک، روانشناسی مرضی کودک، روانشناسی تحولی ۱و ۲، روانشناسی شخصیت، معرفت‌شناسی، روانشناسی شناختی، آشنایی با فلسفه اسلامی، روانشناسی دین، کاربرد کامپیوتر در روانشناسی، فلسفه علم روانشناسی، روانشناسی اجتماعی، متون روانشناسی به انگلیسی ۱ و ۲، روانشناسی تجربی، روان‌سنجی، روانشناسی یادگیری، روانشناسی تربیتی، آموزه‌های روان‌شناختی در قرآن و حدیث، آسیب‌شناسی روانی، مبانی راهنمایی و مشاوره
دروس تخصصی رشته روانشناسی	آزمون‌های روان‌شناختی ۱ و ۲، اصول روانشناسی بالینی، روانشناسی سلامت، بهداشت روانی، آسیب‌شناسی روانی کودک و نوجوان، نظریه‌های مشاوره و روان‌درمانی، فنون مشاوره و روان‌درمانی، روانشناسی و مشاوره خانواده، روانشناسی اجتماعی کاربردی،  آسیب‌شناسی اجتماعی، راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی، روانشناسی صنعتی سازمانی، روانشناسی کودکان با نیازهای ویژه ۱ و ۲، توان‌بخشی کودکان با نیازهای ویژه،  شیوه‌های اصلاح و تغییر رفتار، پژوهش (ملی- انفرادی) در روانشناسی

دانشجویان رشته روانشناسی ملزم به گذراندن ۱۴۴ واحد درسی هستند که این ۱۴۴ واحد شامل: ۲۳ واحد دروس عمومی، ۷۱ واحد دروس پایه و اصلی، ۴۰ واحد دروس تخصصی و ۱۰ واحد دروس اختیاری است.
دروس اختیاری در رشته ی روانشناسی، دروسی هستند که دانشجویان باید از میان آن‌ها ۱۰ واحد را انتخاب کرده و در آن‌ها نمره قبولی کسب کنند.
اگر می‌خواهید بدانید رشته روانشناسی چند سال طول میکشد؟ باید به شما بگوییم کارشناسی روانشناسی، حدود ۴ سال (۷ الی ۸ ترم) طول می‌کشد.

بازار کار رشته روانشناسی + آینده شغلی

رشته روانشناسی در ایران و جهان از بازار کار رو به رشدی برخوردار است. به‌خصوص آینده شغلی روانشناسی سلامت بسیار روشن و امیدوارکننده است. این رشد به دلیل افزایش آگاهی مردم از اهمیت بهداشت روان، افزایش اختلالات روانی در جامعه و گسترش کاربرد روانشناسی در زمینه‌های مختلف اتفاق افتاده است.

فارغ‌التحصیلان رشته های روانشناسی می‌توانند در محیط‌های مختلفی مانند کلینیک‌های روانشناسی، بیمارستان‌ها، مدارس، سازمان‌ها، ارتش و نیروی انتظامی و زندان‌ها مشغول به کار شوند. وظایف و شرح شغل روانشناسان در هر محیط با توجه به نوع کار و تخصص آن‌ها متفاوت خواهد بود.

برخی از محیط‌های کار فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی عبارت است از:

• کلینیک‌های روانشناسی: ارائه خدمات روان‌شناسی شامل مشاوره و روان‌درمانی
• بیمارستان‌ها: ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات روانی در بیماران
• مدارس: ارزیابی، تشخیص و درمان مشکلات رفتاری و تحصیلی دانش‌آموزان
• سازمان‌ها: بهبود عملکرد و رضایت شغلی کارکنان
• ارتش و نیروی انتظامی: ارزیابی و درمان مشکلات روانی نظامیان
• زندان‌ها: ارزیابی و درمان مشکلات روانی زندانیان و پیدا کردن ریشه رفتار آن‌ها

درآمد رشته روانشناسی

اگر می‌خواهید در رشته روانشناسی تحصیل کنید، باید این را بدانید که تا پایان مقطع کارشناسی ارشد نمی‌توانید در رشته خودتان کار کنید. برای اینکه بتوانید درزمینه مشاوره و روان‌درمانی مشغول به کار شوید و کسب درآمد کنید، باید حداقل مقطع کارشناسی ارشدتان را تمام کرده باشید. تا آن زمان شما می‌توانید به‌عنوان پژوهشگر در رشته روانشناسی فعالیت کنید که البته درآمد چندانی ندارد.
زمانی که مقطع کارشناسی ارشد را تمام کنید، اوضاع متفاوت می‌شود! از آن پس شما می‌توانید به‌عنوان یک درمانگر در کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها و سایر محیط‌هایی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، شروع به فعالیت کنید. درآمد رشته روانشناسی بسته به سطح تحصیلات، میزان تجربه و سابقه کار متفاوت است.

شرایط ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان رشته روانشناسی + گرایش های کارشناسی ارشد

از سال ۹۷، رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی، فاقد گرایش شد؛ اما شما علاقه‌مندان به این رشته می‌توانید در مقطع ارشد و دکتری در گرایش‌های مختلفی تحصیل خود را ادامه دهید.
در مقطع ارشد و دکتری، شما هم می‌توانید کنکور ارشد روانشناسی وزارت بهداشت را بدهید و هم کنکور ارشد روانشناسی وزارت علوم. بین این دو وزارت تفاوت‌های اندکی وجود دارد که در آینده به آن‌ها می‌پردازیم. کارشناسی ارشد رشته روانشناسی دارای گرایش‌های زیر است:

• روانشناسی بالینی
• روانشناسی بالینی کودک و نوجوان
• روانشناسی عمومی
• روانشناسی بالینی خانواده
• روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی
• روا‌نشناسی صنعتی و سازمانی
• روان‌سنجی
• روانشناسی تربیتی
• علوم شناختی
• روانشناسی اسلامی
• روانشناسی ورزشی
• روانشناسی اجتماعی
• روانشناسی شخصیت

رشته روانشناسی برای مهاجرت مناسب است؟

وضعیت مهاجرت در گرایش‌های مختلف رشته‌ روانشناسی متفاوت است. اگر از عاشقان گرایش روانشناسی بالینی هستید، باید بدانید که اوضاع مهاجرت و پذیرش دانشجو در این گرایش، اصلاً خوب نیست! نمی‌گوییم نشدنی است، اما بسیار سخت است.
اما برای سایر گرایش‌های رشته روانشناسی اوضاع متفاوت است. شما از طریق گرایش‌های روانشناسی شناختی و روانشناسی اجتماعی به‌راحتی می‌توانید با مدرک روانشناسی خود مهاجرت کنید؛ زیرا این گرایش‌ها در اروپا بسیار مورد توجه واقع‌ شده است.
همچنین گرایش‌های روانشناسی سلامت و روانشناسی تربیتی نیز وضعیت نسبتاً خوبی برای مهاجرت دارند. به دلیل توجه روزافزون دنیا به آگاهی‌بخشی و پیشگیری از بیماری‌ها پیش از وقوع آن‌ها، روانشناسی مورد توجه بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی قرارگرفته است.

رشته روانشناسی مناسب چه کسانی است؟

رشته روانشناسی به دلیل گستردگی موضوعات مرتبط با روان انسان، نیازمند مجموعه‌ای از توانایی‌ها در سه دسته کلی دانش تئوری، مهارت‌های فردی و توانمندی‌های روحی است. خوشبختانه این توانمندی‌ها تا حدی اکتسابی هستند و می‌توانید در طول تحصیل آن‌ها را در خود پرورش دهید.

1. هوش هیجانی

هوش هیجانی به معنای توانایی شناخت و کنترل احساسات، هیجانات و واکنش‌های خود در موقعیت‌های مختلف است. ازآنجایی‌که روانشناس در تعاملات روزانه با افراد مختلف با مشکلات و برخوردهای گوناگون روبرو می‌شود، تقویت هوش هیجانی برای او بسیار حائز اهمیت است.

2. درون‌نگری عمیق

بسیاری از مباحث رشته روانشناسی نیاز به فهم عمیق دارند و دانش‌آموختگان این رشته باید در ابتدا با دانش خود به خودشناسی و خود تحلیلی بپردازند.

به آثار روانشناسای بزرگ مثل فروید، یونگ و آدلر نگاه کن؛ تا متوجه فرآیندهای موشکافانه تحلیل خودشون بشی!

اگر رویکرد روان‌کاوی باعث علاقه و کنجکاوی شما نسبت به این رشته شده، لازم به ذکر است که رشته‌ای به نام روان‌کاوی در دانشگاه‌ها وجود ندارد. روانکاوی یکی از رویکردهای درمانی در روانشناسی است که شما می‌توانید بعدها آن را به‌صورت تخصصی یاد بگیرید.

3. همدلی و همدردی

یکی از نشانه‌های روان سالم، توانایی همدلی مؤثر با دیگران است. اگر روانشناس نتواند مراجع را درک کند، هرگز قادر به برقراری رابطه درمانی مناسب با او نخواهد بود.

4. سلامت روان در رشته روانشناسی

اگر قصد ورود به رشته روانشناسی را دارید، به یاد داشته باشید که در تمام دوران تحصیل و کار، باید به‌طور مرتب به درمانگر مراجعه کرده و تحت درمان باشید. عدم سلامت روان‌درمانگر می‌تواند مراجعین را دچار آسیب‌های جدی کند. همچنین، به دلیل برخورد مداوم با مشکلات مراجعین، خطر فرسودگی شغلی برای درمانگران وجود دارد. همین امر دلیل اهمیت مراجعه هر روانشناس به درمانگر شخصی را دوچندان می‌کند.

5. توانایی تجزیه‌وتحلیل

روانشناسان، خصوصاً در کار درمان، با روان پیچیده انسان سروکار دارند. به همین دلیل باید بتوانند اطلاعات دریافتی از مراجع را با دانش خود تطبیق داده و با استفاده از آموخته‌های خود، درمان را در مسیر درست هدایت کنند.

6. صبر و حوصله

مراجعه‌کنندگان به روانشناس، افرادی هستند که مشکلات روحی و روانی، آن‌ها را به ستوه آورده است. اگر روانشناس صبر و تحمل کافی نداشته باشد، نمی‌تواند چالش‌های درمان و حتی گاهی مشکلات بین خود و مراجع را تاب بیاورد.

اگر این توانایی‌ها را در خود دارید، اما طاقت روبرو شدن با مسائل روانی جدی را ندارید؛ به شما توصیه می‌کنیم رشته علوم تربیتی را نیز بشناسید. این دو رشته تشابه‌های بسیاری دارند، اما در رشته علوم تربیتی لزوماً با مشکلات جدی اعصاب و روان سروکار ندارید. اگر می‌خواهید این رشته را بشناسید معرفی نوتروفیل درباره رشته علوم تربیتی را بخوانید.

لیست دانشگاه های ارائه دهنده رشته روانشناسی

تقریباً تمام دانشگاه‌های دولتی، آزاد و حتی غیرانتفاعی ایران، رشته روانشناسی را در مقطع کارشناسی ارائه می‌کنند؛ اما سطح علمی این دانشگاه‌ها با یکدیگر متفاوت است.

دانشگاه‌های سطح ۱ در رشته روانشناسی

دانشگاه تهران

دانشگاه شهید بهشتی

دانشگاه علوم توانبخشی

دانشگاه علامه طباطبایی

دانشگاه اصفهان

دانشگاه تبریز

دانشگاه فردوسی مشهد

نظر دانشجویان رشته روانشناسی درباره این رشته

سلام، من الیکا هستم و دانشجو ترم ۴ کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی. تحصیل در رشته روانشناسی برای من یک تجربه بی‌نظیر بود. من از همان سال‌های ابتدایی دبیرستان، عاشق این رشته بودم و هدفم قبولی در رشته روانشناسی بود.
در ۴ سال تحصیل دوران کارشناسی، از اساتیدم یاد گرفتم روان انسان بسیار پیچیده‌تر از اونه که ما تصور می‌کنم. من از همان اول، به اینکه رفتار انسان‌ها را ببینم و ریشه رفتارهاشون رو بشناسم، علاقه داشتم. برای همین رشته روانشناسی برای من مناسب‌ترین گزینه بود.
در این ۶ سالی که در رشته روانشناسی مشغول به تحصیل هستم؛ فهمیدم هر رفتار آدم‌ها، هزاران دلیل دارد. شاید اگر ریشه آن‌ها را بشناسیم، بتوانیم بهتر آن‌ها را مدیریت کنیم و حتی بهتر با رفتارهای ناخوشایند یکدیگر برخورد کنیم. من به‌عنوان یک درمانگر، عاشق این هستم که به دنیای درونی آدم‌ها پل بزنم و زخم‌هایی که هیچ‌کس آن‌ها را نمی‌بیند را بهبود بخشم.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی رشته روانشناسی که یکی از رشته‌های جذاب و پرطرفدار انسانی است پرداختیم. برای موفقیت در این رشته، دانشجویان باید ویژگی‌هایی نظیر درک و همدلی، خودنگری عمیق، صبر و شکیبایی داشته باشند. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در مشاغل مختلفی مانند درمان، مشاور مدرسه و پژوهش کار کنند.

سؤالات متداول