پشت پرده‌ی موفقیت تحصیلی؛ راهکارهایی برای افزایش کیفیت مطالعه

تصور کنید در میان انبوهی از کتاب‌ها غرق شده‌اید، اما به جای سردرگمی و خستگی، حس اشتیاق و ولع یادگیری در وجودتان موج می‌زند. هر صفحه که ورق می‌خورد، گویی دریچه‌ای نو به دنیای دانایی و علم گشوده می‌شود. این حس ناب، چیزی جز طعم شیرین مطالعه عمیق نیست. اما چگونه می‌توان به چنین کیفیتی در مطالعه دست یافت یا بهتر است بپرسیم چگونه کیفیت مطالعه را افزایش دهیم؟

برخی از راه‌های افزایش کیفیت مطالعه را می‌توان شامل تکنیک‌های زیر دانست که قرار است تا انتهاب مطلب درمورد آن‌ها صحبت کنیم.

• تقسیم‌بندی مطالب
• سوال پرسیدن از خود
• توضیح برای یک نفر دیگر
• یادداشت‌برداری
• عدم بازگشت به قبل
• افزایش تمرکز
• برنامه‌ریزی
• استراحت کردن
• کنارگذاشتن عادات نادرست مطالعه

خداحافظی با مطالعه‌های بی‌هدف! ویژگی‌های مطالعه باکیفیت

کیفیت مطالعه تعاریف متغیری دارد و این تفاوت‌ها بستگی به آزمون‌های مختلفی دارد که شما برای آن آماده می‌شوید. پس پیش از هرچیز، ابتدا مشخص کنید می‌خواهید برای چه منظوری کیفیت مطالعه را افزایش دهید؟ می‌خواهید امتحانات پایان‌ترم خود را با موفقیت پشت سر بگذارید یا از پس غول کنکور بر بیایید؟ ما در این قسمت بدون اینکه وارد جزئیات شویم فاکتورهایی که بوسیله آن بتوانید کیفیت مطالعه خود را ارزیابی کنید را بررسی می‌کنیم. این فاکتورها از این قرار هستند:

• سرعت مطلوب مطالعه: برای این فاکتور باید مشخص کنید که زمانی‌که می‌خواهید به بهترین شکل ممکن مطالعه کنید، سریع‌تر از قبل مطالعه می‌کنید یا کندتر از قبل!
• تمرکز حین مطالعه: تمرکز همه‌چیز است. این را باید به یاد داشته باشید.
• وسواس بازگشت به عقب: آیا زمانی‌که مطلبی را مطالعه می‌کنید تصورتان این است که آن را خوب یاد نگرفته‌اید و می‌خواهید دوباره آن را مرور کنید؟ متاسفیم شما هم درگیر این وسواس شده‌اید!
• استاد آن مبحث شوید: آیا می‌توانید مبحثی را که مطالعه کرده‌اید به ساده‌ترین شکل ممکن برای شخص دیگر توضیح دهید؟
• یادآوری و مرور مطالب: روز بعد از مطالعه چیزی را به خاطر می‌آورید؟
• مدیریت مطالب و دسته بندی آن‌ها: می‌توانید زمانی که در حال مطالعه یک مبحث هستید آن را به‌خوبی خلاصه‌نویسی یا دسته‌بندی کنید؟

حالا که متوجه شدید چه فاکتورهایی تعیین‌کننده کیفیت مطالعه هستند، بیایید باهم به سراغ تکنیک‌های افزایش کیفیت مطالعه برویم. این تکنیک‌های هرکدام به شما کمک می‌کنند جواب یکی از سوالات بالا را بدهید.

سحر و جادوی مطالعه؛ بهترین روش های افزایش کیفیت مطالعه

اگر شما هم مانند من عاشق هری پاتر باشید یا حتی فقط یک‌بار فیلم‌هایش را دیده باشید، حتما هرمیون را می‌شناسید. دانش‌آموزی که درس جادوگری یاد می‌گرفت و بسیار توانمند بود. ولی حتی او با همه توانمندی‌اش مجبور بود برای امتحان‌های نهایی‌اش حسابی درس بخواند! پس جادو و معجزه را فراموش کنید و به دنیای واقعی بیایید.

در دنیای واقعی مطالعه یک مهارت است که باید آن را تمرین کنید و در آن ماهر شوید. برای این کار باید به این سوال پاسخ دهید؛ برای افزایش کیفیت مطالعه چه کنیم؟ باتوجه به مفهومی شدن سوالات کنکور در سال‌های اخیر دانستن این تکنیک‌ها در کنار سایر تکنیک‌های مطالعه می‌تواند شما را در کنکور جلوتر از سایر رقبا قرار دهد. می‌خواهید سایر تکنیک‌ها را بدانید؟ پس مطلب چگونه برای کنکور درس بخوانیم تا به رتبه برتر برسیم؟ را فراموش نکنید. در ادامه تکنیک‌ها را باهم بررسی می‌کنیم:

تقسیم‌بندی مبحث؛ بهترین روش های مطالعه برای یادگیری

شما قرار است یک کتاب 250 صفحه‌ای را بخوانید.
شما قرار است فقط 50 صفحه بخوانید.

کدام‌یک از جملاتی که گفتیم ترسناک‌تر است؟ احتمالا جمله اول! یکی از بهترین روش های مطالعه برای یادگیری که باید در ابتدای مطالعه خود انجام دهید، این است که مبحث را کوچک کنید. علاوه‌براین با استفاده از تکنیک پومودورو، که تکنیک موردعلاقه من هم هست، زمان را هم تقسیم کنید. زمان و مبحث کوتاه باعث می‌شود متمرکزتر درس بخوانید.

از خود سوال بپرسید

چرا معلم از شما سوال می‌پرسد؟ چرا در مدرسه امتحان داریم و درنهایت چرا باید در کنکور شرکت کنید؟ برای ارزیابی دانسته‌هایتان! حالا بهتر است ارزیابی مطالبی که آموخته‌اید را پیش از آنکه معلم یا کنکور انجام دهد خودتان انجام دهید. یکی از راه‌های افزایش کیفیت مطالعه این است که از خودتان سوال بپرسید. خودتان را جای یک طراح سوال سخت‌گیر بگذارید و ببینید چه سوالاتی می‌توانند نشان دهند فرد عمق مطلب را یاد گرفته است؟

تست و تمرین زیاد!

در ادامه همان مطلبی که بالا گفتیم، تست و تمرین زیاد هم یکی از راه‌های ارزیابی مطالب است و شما بدون انجام دادن آن باید قید رتبه برتر شدن را بزنید! شما اطلاعات را یاد گرفته‌اید ولی طراح تست و تمرین این دانسته‌ها را از زوایای متفاوت به چالش می‌کشد و همین موضوع به شما کمک می‌کند.

آزمون دادن

بی دلیل نیست که بسیاری از دانش‌آموزانی که به هر دلیل کلاس‌های کنکور را شرکت نمی‌کنند ولی آزمون‌ها را از دست نمی‌دهند. آزمون بهترین ارزیابی برای شما است که می‌تواند بیشترین شباهت را به جلسه کنکور داشته باشد. شما با آزمون دادن می‌توانید هدفمندتر پیش بروید.

ویدئوهای آموزشی

یکی از روش‌هایی که به ویژه در دوران بعد از کرونا جای خود را میان دانش‌آموزان باز کرد استفاده از ویدئوهای آموزشی است. البته کیفیت این ویدئوها و زمانی که دارید بسیار مهم است.

توضیح برای یک نفر دیگر

یادتان هست در مورد فاکتورهای ارزیابی کیفیت مطالعه به توانایی توضیح دادن آن برای یک شخص دیگر اشاره کردیم؟ بهتر است بدانید توضیح دادن یکی از بهترین راه‌های درک مطلبی است که خوانده‌اید. وقتی مطلبی را توضیح می‌دهید صدای خود را می‌شنوید و انگار دوباره مطالب را مرور می‌کنید، به‌علاوه دانسته‌هایتان را به چالش می‌کشید. این کار یکی از راهکارهای افزایش کیفیت مطالعه است.

یادداشت‌ برداری

این تکنیک هم مانند تکنیک قبلی باعث می‌شود مطلب را دوباره مرور کنید. یک خلاصه‌نویسی درست که شامل دسته‌بندی کردن مطالب، و قابل فهم بودن که به‌معنی ارتباط درست بین اجزای مختلف مطلب است با هر روشی ازجمله یادداشت‌های درختی می‌تواند به شما در مرور دوباره کمک کند.

پروسه مرور را جدی بگیرید!

شما قرار نیست با خواندن یک بار بتوانید یک مطلب را یاد بگیرید! شما با مرور کردن مطالب را یاد خواهید گرفت. ما به این روش خانه‌های مرور می‌گوییم، وقتی مطلبی را خواندید، آخر شب آن را مرور کنید، 2 روز بعد، آخر هفته، دو هفته بعد و در نهایت یک ماه بعد دوباره مطلب را مرور کنید تا هیچ‌چیز را فراموش نکنید.

عدم بازگشت به قبل

یکی از عادت‌های مضر و آسیب‌زننده‌ای که ممکن است بسیاری از شما درگیر آن باشید بازگشت به مطلب قبلی هنگام مطالعه به بهانه عدم یادگیری است. تکنیک‌هایی که در بالا گفتیم به شما کمک می‌کند تا کمتر به عقب برگردید اما یک راه‌حل دیگر مقاومت خودتان به عدم بازگشت است. خودتان را مجبور کنید که به عقب برنگردید! می‌دانید چرا این موضوع بسیار اهمیت دارد؟ چون می‌تواند روی اولین فاکتور تاثیرگذار روی کیفیت مطالعه یعنی سرعت مطالعه تاثیرگذار باشد. عدم بازگشت به قبل می‌تواند سرعت خواندن شما را به‌طور چشم‌گیری افزایش دهد. البته افزایش سرعت مطالعه تکنیک‌های دیگری هم دارد که می‌توانید در مطلب افزایش ساعت مطالعه آن‌ها را بخوانید.

تمرکز کنید!

ین موضوع را هم در بخش توضیح فاکتورهای کیفیت مطالعه گفتیم. عدم تمرکز به هر دلیلی کیفیت مطالعه شما را به‌شدت کاهش می‌دهد. این عدم تمرکز می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد؛ از تلاش برای انجام دادن چند کار به‌صورت همزمان تا استرس نرفتن سراغ مطالب اصلی می‌تواند دلایلی باشند که دچار عدم تمرکز شوید. البته بحث تمرکز بسیار وسیع‌تر است و شما می‌توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد تمرکز روی لینک تمرکز هنگام مطالعه کلیک کنید.

استراحت را فراموش نکنید

شما ربات نیستید! 4 صبح بلند شدن و تا 12 شب درس خواندن نمی‌تواند برنامه هر روز شما باشد. استراحت‌های کوتاه به شما کمک می‌کند تمرکزتان هنگام خواندن درس بالا رفته و بهره‌وری‌تان افزایش یابد.

برنامه‌ریزی را جدی بگیرید

برنامه‌ریزی به شما کمک می‌کند که بدانید هر روز چه مبحثی را و به چه میزان باید مطالعه کنید. با کمک مشاورتان یک برنامه دقیق را طبق توانایی‌های خودتان، بدون اینکه خودتان را قهرمان تصور کنید، تدوین کرده و طبق همان جلو بروید. به‌علاوه روش‌های مطالعاتی هر درس متفاوت هستند و باید بدانید نمی‌توانید دروس تخصصی را مانند دروس عمومی بخوانید! به‌علاوه باید منابع مطالعاتی خود را هم درست انتخاب کنید. ارتباط گرفتن با منبع، مناسب سطح او بودن ازجمله ویژگی‌های آن است.

نوتروجامپ، نوتروفلای و نوتروجت
بررسی و مشاهده کامل 3 طرح ویژه + نکات مشاوره‌ای مخصوص: صفحه مشاوره کنکور

عضویت در گروه‌های رقابتی

اگر اهل رقابت هستید، احتمالا عضویت در گروه‌های رقابتی که نوتروفیل هم دارد می‌تواند به شما انگیزه بدهد. می‌توانید با فردی از داخل گروه رقابت کنید و خودتان را به چالش بکشید.

عادات نادرست مطالعه، سم کیفیت بالای مطالعه

بیایید چند نمونه از این عادات نادرست را بررسی کنیم. عاداتی مانند شب‌بیداری، درس نخواندن در طول ترم، تندخوانی، هایلایت‌های بدون دلیل مطالب، خواندن با صدای بلند یا حتی نوشیدن قهوه زیاد برای بیدار ماندن و همچنین مطالعه با موسیقی عاداتی است که می‌تواند در درازمدت روی یادگیری شما تاثیر منفی بگذارد.

با نوتروفیل درس خواندن رو به یک بازی جذاب تبدیل کنید

فکرشو بکن، درس خواندن می‌تواند به‌جای یک کار خسته‌کننده که همیشه نگرانی فراموش کردن مطالب را داشته باشید تبدیل به تجربه‌ای هیجان‌انگیز شود که خودتان از آن لذت ببرید. به‌جای چند بار مطالعه و فراموش کردن مدام آن، جوری درس بخوانید که اصلا فراموش نکنید.

در این مطلب سعی کردیم تکنیک‌هایی کاربردی و ساده را برای شما آماده کنیم که با به‌کارگیری آن‌ها بتوانید کیفیت مطالعه خود را افزایش دهید. پیمودن مسیر موفقیت در کنکور قطعا به‌تنهایی میسر است ولی می‌توانید این مسیر را راحت‌تر و با استرس کمتر طی کنید به کمک افرادی که قبلا این مسیر را پیموده‌اند. نوتروفیل مجموعه‌ای از بهترین مشاوران را گرد هم آورده تا بتواند به همه دانش‌آموزان کنکوری کمک کند این مسیر دشوار را راحت‌تر طی کنند.

راز شما برای افزایش کیفیت مطالعه چیست؟ اگر سوال یا ابهامی هم دارید حتما با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول