خستگی بعد از درس خوندن

بعضی از بچه‌ها،به خصوص اونایی که تازه استارت زدن برای درس خوندن،میگن که ما وقتی مثلاً بیست دقیقه یا نیم ساعت درس میخونیم،خسته میشیم،خوابمون میگیره،انرژیمون خیلی کم میشه یا سردرد میگیریم،سریع گرسنه میشیم یا ضعف میکنیم.یا اگر مثلاً دو ساعت درس بخونیم بعد بریم استراحت دیگه نمی‌تونیم برگردیم سر درس چون خیلی کسل میشیم.در عین حال بعضی از بچه‌ها هم هستن که چند ماه هست که دارن درس میخونن ولی همچنان این مشکل رو دارن.
بریم ببینیم که این قضیه از چه قراره،آیا طبیعیه؟و چه راهکاری برای برطرف کردنش وجود داره.
نکته اول و مهم برای بچه‌هایی که تازه استارت درس خوندن رو زدین (مثلاً یک هفته،ده روز یا یک ماه) اینه که،خسته شدن طبیعیه،اما،این خسته شدن باید به مرور زمان کم بشه.

آره،طییعیه که یک هفته تا ده روز اول یا حتی شاید یک ماه اول خسته بشید.ولی بعد از یک ماه باید این خستگی کمتر بشه یا از بین بره.

اول از همه باید بتونیم استارت کار رو بزنیم،پس در گام اول بازه مطالعم رو کم میکنم تا بتونم از اون خستگی دوری کنم و بهش برنخورم.من چرا باید گام‌هام رو آروم آروم بردارم؟من اگر امروز بخوام برم سه ساعت ورزش کنم،چون من تا دیروز یه ربع هم ورزش نکردم،پس اگر امروز برم سراغ ورزش سه ساعته،ممکنه که بتونم امروز انجامش بدم،ولی،برای فردا و پس فردا اصلا انرژی ندارم.ولی اگر امروز بیست دقیقه ورزش کنم،فردا سی دقیقه ورزش کنم،تا آخر ماه برسونمش به یک ساعت،تا ماه دوم برسونمش به یک ساعت و نیم،تو ماه سوم سه ساعت دیگه برام شوخی میشه.
پس قضیه از این قراره که من باید اول گام‌هام رو کوچیک بردارم،اگر دو ساعت خستم می‌کنه،یک ساعت و نیم بخونم،اگر یک ساعت و نیم خستم می‌کنه،یک ساعت بخونم.ولی باید سعی کنم که زیر یک ساعت نیاد.مثلا اگر بخوام با چهل و پنج دقیقه شروع کنم،گام‌هام خیلی کوچیک میشه،مثل این میمونه که بیام با پنج دقیقه ورزش شروع کنم و این باعث میشه که دیرتر به اون هدفی که میخوام برسم.
برای مثال یک ساعت بخونید و یه ربع استراحت کنید،یک ساعت بخونید و یه ربع استراحت کنید،تا اولا موتور مغزتون روشن بشه و عادت کنید به درس خوندن،بعد از مثلاً یک هفته یا ده روز که به این یک ساعت عادت کردید،این یک ساعت رو افزایش بدید و مثلاً بشه یک و نیم ساعت درس و یه ربع یا بیست دقیقه استراحت.این یک ساعت رو نگه دارید و تا آخر ماه همین طوری ادامه بدید،بعد یکی از درس‌هاتون رو بکنید دوساعت،یعنی مثلاً سه تا تایم یک و نیم ساعت با یه تایم دو ساعت.ماه بعد حجم کلی کار رو ببرید بالا و علاوه بر تایم‌های قبلی،یه تایم چهل و پنج دقیقه یا یک ساعت به برنامه‌تون اضافه کنید.
قضیه اینه که اگر من به مغزم فشار نیارم و بهش نگم که باید درس بخونی،یعنی این باید رو بهش نگم و اجباری روش قرار ندم،مغزم رشد نمیکنه و پیشرفت و ارتقائی تو درسی که دارم میخونم صورت نمیگیره.بنابراین به مغزم فشار میارم وبهش میگم باید بخونی،حالا یک ساعت و نیم نمیشه،یک ساعت بخون،ولی بخون.

فیزیولوژی مغز

وقتی به مغزمون فشار میاریم،باعث میشه که مغز ما رشد کنه،توانش بره بالا و از یه جایی به بعد دیگه یک ساعت برای مغز ما عادی میشه،حالا میبریم رو یک و نیم ساعت،بعد که عادت کرد میبریم روی دو ساعت و همینطور تایم مطالعه رو افزایش میدیم تا به اون حد دلخواهی که میخوایم برسیم.
اما از طرفی یک فاز دیگه کار هم مهمه،ما الان درباره خود درس خوندن حرف زدیم،اما یه اتفاق دیگه هم هست،ما میبینم که عموم بچه‌هایی که این مشکل خستگی رو دارند،طی روز خسته نمیشن،بیشتر نزدیک شب و آخرای شب خسته میشن.

ریشه اول

اولیش نامنظم بودن بازه‌های استراحته،مثلا اول صبح یه درس رو یک ساعت میخونه،بعد پنج دقیقه استراحت میکنه،درس بعدی رو دو ساعت میخونه و تا ساعت ناهار طول میکشه،بعد،تایم استراحت ناهار که نباید از یک ساعت بیشتر بشه،به خاطر خستگی زیاد به یک ساعت و نیم دو ساعت میرسه.این استراحت نابه‌جا باعث ایجاد افکار منفی میشه،که،تمرکز رو پایین میاره،در نتیجه کیفیت درس خوندن پایین میاد.یا بعضی از بچه‌ها بازه‌های استراحت طولانیی نسبت به ساعت درس خوندنتون دارن.هر دو اینها غلطه.چون باعث کاهش انرژی یا در ابتدای روز یا در انتهای روز میشه.یک ضرب درس خوندن کار درستی نیست،اگر انرژی دارید دلیل نمیشه که تایم استراحت رو بزارید کنار،یه پنج دقیقه بلند شید،راه برید،یه چیز کوچیک بخورید،بزارید خون تو بدنتون گردش داشته باشه.بعد برگردید سر درستون.حذف تایم استراحت غلطه.بیش از حد تو تایم استراحت موندن هم غلطه،نهایتا برای یک ساعت تا یک ساعت و نیم درس خوندن یه ربع تا بیست دقیقه استراحت کفایت میکنه.

ریشه دوم

درست نچیدن برنامه مطالعه.مثلا من میدونم که زیست و ریاضی رو سخت متوجه میشم.خوب اگر بخوام که این دوتا درس رو بزارم کنار هم،کار کاملا اشتباهی رو دارم انجام میدم،یعض از دانش‌آموزا رو میبینیم که میان درسهایی که مشکل دارن رو اول صبح می‌زارن و میگن که سایر درسهای راحت تر مثل عمومی‌ها رو بعدازظهر می‌خونیم.اینجوری انرژی اونها صبح خالی میشه و برای بعدازظهر کلا انرژی ندارم.نظم در برنامه ریزی مهمه.نظم تو چینش درسها مهمه.این که کدوم درس رو کی بخونیم مهمه.در این موارد حتما باید با مشاورتون مشورت بکنید.
اما بعضی دانش‌آموزا میان به ما میگن که من چند ماهه که دارم ده ساعت،یازده ساعت درس میخونم.ولی هنوز مشکل خستگی رو دارم،چرا؟

اگر مشکلت حل نشد…

ما میگیم که اگر از این نکاتی که گفتیم ،یکی یا چندتا رو رعایت نمیکنید،حتما مشکل از اونا نیست ولی قطعا روی کارتون تاثیر میزارن.اگر که چندین ماه این موضوع ادامه پیدا کنه باید عمیق‌تر به موضوع نگاه کنیم،ببینیم که اولاً خواب شب ما کافی هست یا نه؟اگر آره که باید ببینیم استفاده ما از هر وسیله‌ای با صفحه نمایشگر مثل گوشی،لپتاپ،کامپوتر و… چقدره؟چون این وسایل باعث خستگی ذهن میشه،برای همین ما تاکید می‌کنیم که بچه‌ها تا حد امکان از کتابهای کاغذی استفاده بکنن.تا حد امکان فیلم های کنکوری رو تو صفحه نمایشگر بزرگتر ببینن تا به چشم‌هاشون فشار کمتری وارد بشه.موضوع دیگه‌ای که میتونه تأثیرگذار باشه،عدم پیوستگی برنامه درسی هستش.یعنی یه هفته خیلی خوب میخونن،سه روز کم میخونن،دوباره یه هفته خیلی خوب میخونن،چهار روز کم میخونن.همین به هم ریختگی برنامه درسی یکی از عوامل به شدت تأثیرگذار هستش.